Przed 1989 wolontariat znany był tylko w harcerstwie i organizacjach kościelnych. Kiedy w Polsce zwyciężyła demokracja, powstało wiele organizacji niosących pomoc innym.
W związku z tym pojawiła się konieczność stworzenia przepisów prawnych dotyczących wolontariatu. Najważniejszym dokumentem o wolontariacie w Polsce jest Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie uchwalona 24 kwietnia 2003 roku, zwana potocznie „Ustawą o wolontariacie”.
Przepisy prawne o wolontariacie
Do najważniejszych zapisów Ustawy należy definicja wolontariusza. Według niej przez wolontariusza „rozumie się osobę fizyczną, która ochotniczo i bez wynagrodzenia wykonuje świadczenia na zasadach określonych w ustawie”.
Ustawa wspomina też o umowie o wolontariat. Jest to obowiązkowy dokument, który instytucja pracująca na rzecz potrzebujących musi podpisać z wolontariuszem, jeśli wolontariat trwa więcej niż 30 dni lub wolontariusz tego zażąda. Nie ma jednego obowiązującego wzoru umowy o wolontariacie, ale każda z nich powinna zawierać określone elementy:
- datę i miejsce zawarcia umowy;
- dane organizacji organizującej wolontariat;
- dane wolontariusza;
- zakres obowiązków;
- czas wykonania pracy.
Warto też, aby umowa o wolontariacie zawierała informację czy wolontariusz będzie ubezpieczony oraz, czy może liczyć na zwrot poniesionych wydatków, np. na przejazdy.
Przepisy o wolontariacie w szkole
Wolontariat szkolny w Polsce rozwija się bardzo intensywnie. Ważne zmiany w przepisach wprowadziła od 1 września 2017 roku Ustawa prawo oświatowe. Najważniejsze informacje o wolontariacie dla nastolatków to:
- Uczniowie mają mieć zapewnioną w szkole możliwość udziału w wolontariacie.
- W statucie szkoły muszą być zapisane informacje o sposobie organizacji wolontariatu w szkole.
- Samorząd uczniowski może stworzyć radę wolontariatu, która ma aktywnie wspierać wolontariat w szkole, opiniować ofertę wolontariatu i decydować o tym, w jakiej dziedzinie wolontariat ma być realizowany.
Jak zdobyć zaświadczenie o wolontariacie?
Wolontariusze nie otrzymują wynagrodzenia za swoją pracę, ale młodzi ludzie, którzy kończą szkołę podstawową, mogą otrzymać trzy dodatkowe punkty w ramach rekrutacji do szkoły średniej. Aby zdobyć punkty, trzeba przynieść zaświadczenie o wolontariacie do szkoły. A kto może wystawić zaświadczenie o wolontariacie, czyli gdzie nastolatkowie mogą robić wolontariat? Najlepiej oczywiście w szkole, ale jeśli nie ma tam takiej możliwości, to można złożyć podanie o wolontariat do innych organizacji jak np.:
- domy kultury;
- muzea
- świetlica dla dzieci
- schroniska dla zwierząt.
Fot. Adobe Stock
