Wybór szkoły średniej, a później uczelni to najważniejsza sprawa przy określaniu przyszłości zawodowej. Kluczem do wyboru ścieżki kariery jest określenie swoich predyspozycji zawodowych. Im wcześniej uda ci się je określić, tym lepiej, ponieważ łatwiej będzie przygotować się do przyszłej pracy. A określeniu predyspozycji służą specjalne testy psychologiczne.
Oprócz poznania swoich mocnych stron ważna jest też wiedza na temat słabszych. Dzięki temu możemy nad sobą pracować. Jeśli np. okaże się, że mamy pewne problemy z komunikowaniem się z innymi osobami, czy po prostu jesteśmy nieśmiali, możemy nad tym popracować, trenując komunikatywność, jak każdą inną umiejętność.
Czym są predyspozycje zawodowe?
Zgodnie z definicją predyspozycje zawodowe są to wrodzone skłonności do wykonywania danego zawodu. Wynikają one bezpośrednio z naszych talentów i uzdolnień. Predyspozycje dotyczą każdej dziedziny życia. Możemy mieć predyspozycje do sportu, predyspozycje kulinarne, a także predyspozycje zawodowe. Te ostatnie są szczególnie ważne, ponieważ na ich podstawie możemy nabyć kompetencje zawodowe, czyli indywidualne zdolności i umiejętności do pracy w określonym zawodzie.
Oczywiście, kiedy będziecie wybierać swój przyszły zawód, pamiętajcie o jednej bardzo ważnej rzeczy – praca, którą będziecie wykonywać, musi sprawiać wam przyjemność. I tak np. nikt nie zostanie genialnym muzykiem, jeśli będzie miał tylko odpowiednie predyspozycje muzyczne, talent, uzdolnienia, nawet umiejętności. Do tego musi dojść miłość do muzyki, prawdziwa pasja. To, czym będziemy się zajmować w przyszłości, musi być zgodne z typem naszej osobowości, bo jeśli coś robimy wbrew własnej osobowości, to możemy stracić poczucie stabilności i czuć się nieszczęśliwi. Praca powinna interesować, sprawiać radość, dawać chęć rozwoju. W przeciwnym wypadku będzie nas denerwować, męczyć i bardzo szybko się wypalimy.
Przykłady predyspozycji zawodowych
Predyspozycje można podzielić na kilka rodzajów. Oto parę przykładów:
- predyspozycje społeczne mają osoby, które są komunikatywne, dzięki czemu dobrze sprawdzą się w pracy zespołowej. Cechują się też dużą ciekawością świata i są otwarte na nowe doświadczenia;
- predyspozycje metodyczne będą miały osoby, które dobrze sprawdzą się w projektach naukowych. O osobach mających takie cechy często mówi się, że mają umysł analityczny;
- predyspozycjami innowacyjnymi charakteryzują się osoby kreatywne, które widzą przed sobą wiele możliwości i mają wiele różnych pomysłów na rozwiązanie problemów (co ciekawe, często mają problem z wdrażaniem ich w życie, bo nie nadążają za swoimi pomysłami);
- predyspozycje kierownicze wykazują osoby, które bardzo dobrze potrafią kierować i zarządzać ludźmi. Mają też umiejętność wykonywania kilku zadań jednocześnie. Osoby takie lubią kontakty z ludźmi i bardzo dobrze potrafią zorganizować swoją pracę;
- predyspozycje przedmiotowe, manualne to domena osób, które wytwarzają różnego rodzaju przedmioty. Takie predyspozycje mają artyści i rzemieślnicy.
Testy do badania predyspozycji zawodowych
Predyspozycje zawodowe badają doradcy zawodowi przy pomocy specjalnych testów. Niektórzy mogą zastanawiać się, czy jest sens przeprowadzania takich badań. Eksperci nie mają wątpliwości, że badanie predyspozycji zawodowych niesie ze sobą wiele korzyści. Najważniejszą z nich jest wybór odpowiedniej ścieżki edukacyjnej, czyli szkoły średniej, a później uczelni. A to z kolei pozwala wybrać zawód, który będzie zgodny z naszymi predyspozycjami i zainteresowaniami, dzięki czemu w przyszłości będziemy wykonywać pracę, którą po prostu będziemy lubić.
Jednym z najpopularniejszych i najbardziej cenionych testów jest test oparty na teorii predyspozycji zawodowych opracowanej przez Johna Lewisa Hollanda. Na podstawie kilkudziesięciu pytań osoba wykonująca test dowie się, jaki typ predyspozycji ma, co jest bardzo przydatne przy wyborze ścieżki edukacji.
Fot. Adobe Stock
