Definicja apostazji to w największym skrócie odstępstwo od wiary, wyznawanych zasad i przekonań. Decyzja o apostazji ma różne przyczyny. Dla niektórych wynika z głębokiego poczucia utraty wiary, lub w ogóle braku wiary inni uważają np. że jest to akt odwagi i pokazania swojej niezależności.
Decyzja o akcie apostazji nie powinna być podejmowana pod wpływem impulsu. Warto bardzo dokładnie przemyśleć jej przyczyny. Jest to ważne choćby dlatego, że apostazja nie przynosi żadnych realnych korzyści, natomiast jej cofnięcie to dość długi i trudny proces. Co ważne cofnięcie aktu apostazji nie jest procesem automatycznym, nie zawsze ksiądz musi się na to zgodzić. Poza tym apostata traci możliwości pełnego uczestniczenia w religijnych obrzędach i sakramentach.
Co oznacza słowo apostazja?
Słowo apostazja wywodzi się z greki i powstało z połączenia słów „apo” w tłumaczeniu znaczącego „od” oraz „stasis”, co po polsku oznacza „postawę, pozycję”. Po ich połączeniu powstaje słowo apostazja, oznaczające „oddalenie, zdystansowanie się od czegoś”.
Główną istotą apostazji jest całkowita utrata wiary chrześcijańskiej, a apostacie nie przysługuje już miano chrześcijanina. Akt apostazji ma miejsce wtedy, kiedy ktoś odrzuca choćby jedną z sześciu głównych prawd wiary chrześcijańskiej np. istnienie jednego Boga czy dogmat o Trójcy Świętej.
Czym jest akt apostazji?
Jeśli chodzi o sam akt, to apostazja jest całkowitym porzuceniem wiary chrześcijańskiej przez osobę ochrzczoną. „Całkowite” oznacza porzucenie wewnętrzne (czyli utrata wiary), a także zewnętrzne (brak udziału w uroczystościach i obrzędach kościelnych). Kluczowe jest również to, że apostazja jest świadomym aktem woli opuszczenia Kościoła. Kiedyś apostazją były również inne wystąpienia przeciwko Kościołowi jak herezja (uporczywe zaprzeczanie którejś z prawd wiary) i schizma (odmowa uznania zwierzchnictwa papieża).
Czym była apostazja w przeszłości?
W starożytności apostazją określano każde odstępstwo od wiary chrześcijańskiej, nie tylko świadomą chęć opuszczenia Kościoła. Apostatą stawał się każdy, kto wystąpił przeciwko obowiązującym dogmatom religijnym.
Przed wiekami apostazja wiązała się z bardzo dużymi konsekwencjami. Wtedy wiara była najważniejszym fundamentem społeczeństwa, a apostata był z niego wykluczony. W niektórych, najgorszych przypadkach osoba taka ponosiła śmierć. Pierwszą apostatką skazaną na śmierć w Polsce była Katarzyna Weiglowa, spalona na stosie w 1539 roku za przejście na judaizm. Do innych konsekwencji należał zakaz chowania takiej osoby w poświęconej ziemi na cmentarzu, poza tym w trumnie apostatę kładziono twarzą w dół i chowano w nieoznaczonym grobie, często przy rozstaju dróg, co miało symbolizować niewłaściwy wybór, którego ta osoba dokonała za życia.
