Co to znaczy manipulacja? Jest to wpływanie na innych ludzi tak, aby zachowali się, a nawet myśleli w określony sposób. Jest to działanie nieuczciwe, bo osoba manipulowana nie wie, że ktoś chce na niej wywrzeć wpływ.
Są różne techniki, którymi posługują się manipulatorzy. Jedną z nich jest manipulacja językowa. Stosują ją politycy, pracodawcy, sprzedawcy i wiele innych osób, które chcą osiągnąć własny cel, skłaniając nas do określonego zachowania. Ważne, abyśmy byli tego świadomi i potrafili się przed tym bronić. Dowiedz się więc, co to znaczy manipulować.
Czy wiesz, że…
Manipulacja czasem bywa mylona z perswazją, jednak sposób ich prowadzenia jest zupełnie inny. Przy perswazji bowiem odbiorca ma wybór i wie, że jest przekonywany.
Najważniejsze elementy manipulacji
Znawcy tematu twierdzą, że nie każde wywieranie wpływu jest manipulacją. Na czym więc polega manipulacja? Występuje wtedy, gdy próba wywierania nacisku ma pewne charakterystyczne cechy. Oto trzy najważniejsze elementy manipulacji:
- manipulator ukrywa swoje intencje, osoba manipulowana nie wie, że ktoś chce wpłynąć na jej decyzje lub zachowanie;
- manipulator zna słabe strony osoby, na którą wpływa i świetnie je wykorzystuje;
- manipulator nie przejmuje się skutkami swoich działań, nie ma dla niego znaczenia, czy może wyrządzić krzywdę drugiej osobie.
Jak rozpoznać manipulację? Przykłady manipulacji
Mechanizmy manipulacji językowej mają pewne charakterystyczne cechy. Poznaj kilka przykładów takiej manipulacji i wyostrz swoją czujność, aby móc się przed nią obronić.
- Osoba manipulująca będzie chciała wywrzeć na tobie wrażenie, że coś was łączy, że stanowicie wspólnotę, dlatego bardzo często będzie używać słów: „my musimy”, „my uważamy”, „powinniśmy” itp.
- Manipulator może stosować komplementy połączone ze zobowiązaniem cię do określonego działania, np.: „jako osoba inteligentna, na pewno przyznasz, że…” albo: „masz na tyle dużo wiedzy, że z pewnością zgodzisz się, iż…”.
- Manipulatorzy często powołują się na autorytet większości (który wcale nie musi być prawdziwy) – używają wówczas takich informacji jak np.: „większość Polaków wybiera…”.
Manipulowanie przy użyciu prawdy lub kłamstwa
Manipulacja językowa może opierać się na kłamstwie lub dotyczyć prawdziwego zdarzenia, ale przedstawionego w sposób zafałszowany, tak by wywołać określoną reakcję odbiorców.
W historii Polski było wiele propagandowych akcji manipulacyjnych opartych na kłamstwach. Było to np. podsycanie antysemityzmu na bazie nieprawdziwych plotek lub pomówień. Manipulacją jest też przypisywanie nieprawdziwych zależności między orientacją seksualną a pedofilią.
Przykład manipulacji na bazie zniekształconej (wyolbrzymionej) prawdy możemy obserwować nawet dzisiaj. W czasie protestów przeciwko orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego zdarzały się incydenty, kiedy protestujący wchodzili do kościołów. Telewizja publiczna zrelacjonowała to jako krucjatę i zmasowany atak przeciwko Kościołowi katolickiemu. Celem tego działania było wytworzenie u odbiorców niechęci do uczestników protestów.
Zobacz także: Skąd złość na kościół po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego?
Fot. Adobe Stock
