Gry i quizyJęzyk polski i literaturaScan for Fun

Kalambur – co to jest i jak go odgadnąć?

Kalambur to wierszowana zagadka, która wymaga dobrego główkowania. Musisz skupiać się przede wszystkim na znaczeniach słów, ich różnych odnośnikach, synonimach. Sprawdź, jak się je układa i odgaduje.

Kalambury to świetna zabawa, podczas której ćwiczysz swoją językową wyobraźnię.

Co to jest kalambur?

Kalambur to w rozumieniu wielu osób gra, w której jedna osoba ma za zadanie pokazać lub narysować ilustrację do jakiegoś hasła, a druga – odgadnąć na tej podstawie, o co chodzi. Tak można grać w kalambury obrazkowe.

Zobacz także: Kalambury dla dzieci i młodzieży: hasła, zasady gry

Prawdziwy kalambur to jednak trochę co innego. To także zabawa, ale językowa. Polega na grze słów o zbliżonym lub identycznym brzmieniu albo różnych znaczeniach. Z kształtu słowa możesz się domyślać różnych jego znaczeń.

Przykłady kalamburów

Klasyczny kalambur to wierszowana zagadka. W pierwszej jej części odgadujesz wyrazy, opisujące fragmenty rozwiązania, które opisuje część druga:

Na Księżyc odbył się z lądowaniem

(i stanęła na Księżycu ludzka stopa)

niewysoko

z wieżą kontrolną,

by nie lądować na nim „na oko”

W pierwszej części odgadniesz słowo „lot”, w drugiej – „nisko”, które razem dadzą LOTNISKO.

Ciekawym przykładem jest kalambur szufladkowy, który zakłada, że jedna część zagadki pozwala ci odkryć pierwsze słowo, które „wkładasz” w drugie – które odkrywasz po kolejnej części wierszyka np.:

Trocina w pokrywach

Basią się nazywa.

Trocina to inaczej wiór, pokrywy to wieka. Kiedy wiór „włożysz” w wieka, otrzymasz słowo wieWIÓRka. To zwierzątko zaś potocznie nazywa się „basią”.

Kalambury i gry językowe

Kalambury oparte są często na homonimii – czyli tak samo wyglądających słowach, ale mających różne znaczenia. Gra może dotyczyć także słów, które jedynie podobnie brzmią (to zjawisko nazywa się paronomazją), ale inaczej się je zapisuje:

  • „Odyseusz król Itaki i owaki” z wiersza Juliana Tuwima, gdzie gra zwiąże się z identycznym brzmieniem wyrażenia „i taki” oraz „Itaki”.

Kalambury stanowią podstawę wielu gier językowych:

  • kobieta, która złamała sobie kark, to łamigłówka,
  • człowiek wygłaszający zagajenie to zagajnik,
  • pracownice radia – kobiety radioaktywne.

Ciekawą odmianą kalamburu jest paragram, czyli zjawisko oparte na podobieństwie dźwiękowym i zupełnie innym znaczeniu słów:

Nie rzucim ziemi, skąd nasz root – gra polega na podobieństwie słowa „ród” (który jest właściwym zakończeniem frazy z „Roty” Marii Konopnickiej) i „root” (jako źródło danych w Internecie).

Zobacz także:

Fota. Adobe Stock

Polecane artykuły
Język polski i literaturaKultura i sztukaWiedzieć więcej

Kolęda, pastorałka i piosenka świąteczna

Jaka jest różnica?
CiekawostkiScan for Fun

Dzień świętego Mikołaja

Mikołajki W IV wieku naszej ery Mikołaj był biskupem w jednej z parafii…
Gry i quizyHistoriaKultura i sztuka

Zwyczaje andrzejkowe w Polsce

Zwyczaje andrzejkowe mają bardzo długą, wielowiekową tradycję. Historia zwyczajów andrzejkowych w…