14 sierpnia 2022 roku Centrum Badań Kosmicznych PAN wydało komunikat o wybuchach na Słońcu. Doprowadziły one do burzy magnetycznej, której skutki można było obserwować również w naszym kraju.
Burze magnetyczne wywołują na ziemi dwa skutki. Jeden z nich jest niegroźny i atrakcyjny dla oka. Jest to zjawisko zorzy polarnej, które można podziwiać w wielu miejscach na ziemi, nawet w Polsce, jak choćby w czasie ostatniej burzy magnetycznej w 2022 roku. Drugi skutek jest o wiele groźniejszy, ponieważ silna burza magnetyczna może doprowadzić do wielu zniszczeń w sieci elektrycznej i systemach elektronicznych.
Burza magnetyczna – co to jest?
Aby wyjaśnić zjawisko burzy magnetycznej, trzeba rozpocząć od rozszyfrowania skrótu CME. Pochodzi od angielskiego określenia coronal mass ejection, co w tłumaczeniu na język polski oznacza koronalny wyrzut masy. Tą masą jest olbrzymi obłok plazmy (może mieć masę nawet miliardów ton), który wyrzucany jest ze Słońca w przestrzeń kosmiczną. Co bardzo ważne, w tym obłoku pole magnetyczne jest niezwykle intensywne. Kiedy obłok taki dotrze do ziemi, wywołuje wtedy zorze polarne i właśnie burze magnetyczne.
Burza magnetyczna w roku 1859
W 1859 roku miała miejsce największa odnotowana burza magnetyczna. Wtedy to brytyjski astronom Richard Christopher Carrington prowadził badania plam na Słońcu, obserwując je przez teleskop. 1 września 1859 roku zaobserwował wybuch jednej z tych plam, z której wydobył się oślepiający błysk światła. Już następnego dnia, zaledwie w 18 godzin od wybuchu, do ziemi dotarła masa plazmy, powodując burzę magnetyczną.
Burza magnetyczna 1859 roku przyniosła ogromną zorzę polarną, którą można było obserwować nawet nad Karaibami. Niektórzy obawiali się, że to może być koniec świata, większość jednak podziwiała piękne widoki.
Burza magnetyczna – jakie może mieć skutki?
W tamtym okresie burze magnetyczne nie były zbyt groźne. Co prawda zdarzało się podobno, że w telegrafy działały mimo że nie były zasilane, a w niektórych nawet zapalił się papier, ale były to bardzo niewielkie straty. Obecnie burza magnetyczna może mieć ogromny wpływ na życie człowieka.
Oto kilka przykładów, o których wspominają naukowcy:
- zanik sygnału GPS;
- zaburzenie kursów satelitów, a nawet całkowite zniszczenie ich systemów elektronicznych;
- przeciążenie sieci elektrycznych;
- uszkodzenie, przegrzanie, a nawet całkowite zniszczenie transformatorów elektrycznych.
W takiej sytuacji możemy mieć do czynienia z jednym z najniebezpieczniejszych zjawisku naszych czasów – blackoutem, czyli długotrwałym brakiem dostaw prądu. Może to doprowadzić do całkowitego zaburzenia funkcjonowania gospodarki. Cała produkcja praktycznie staje, brakuje ogrzewania, dostaw wody czy odprowadzania ścieków. Zagrożone są szpitale, lotniska i inne ważne instytucje.
Fot. Adobe Stock
