Socrealizm, inaczej realizm socjalistyczny, to kierunek ideologiczny w sztuce współczesnej, który narodził się w Związku Radzieckim w latach 30. XX wieku (oficjalnie zainicjowany 1934 roku na Zjeździe Pisarzy Radzieckich) i rozwinął się w krajach bloku wschodniego, w tym również w Polsce. W założeniu miał on propagować postawy zgodne z polityką partii komunistycznych, które miały przyczynić się do budowy socjalizmu.
Socrealizm – definicja
Socrealizm to skrót od nazwy „realizm socjalistyczny”. Ideologia ta nakazywała tworzenie dzieł sztuki, które miały realistyczną formę i socjalistyczną treść, pozytywnie odzwierciedlały życie w państwie socjalistycznym i propagowały wartości marksistowsko-leninowskie. Z tego powodu socrealizm był narzędziem propagandy, a wszelkie dziedziny i formy sztuki miały służyć wyłącznie celom politycznym.
Realizm socjalistyczny (socrealizm) w Polsce
W Polsce socrealizm dominował w latach 1949-1956 (w początkach PRL-u), kiedy to władze komunistyczne narzuciły tę ideologię na wszystkie dziedziny życia społecznego, w tym na sztukę: literaturę, malarstwo, rzeźbę, architekturę, film i muzykę. Wszelkie dzieła artystyczne musiały być zgodne z linią partii, a ich zadaniem było pokazanie sukcesów systemu socjalistycznego i zwykłych ludzi, którzy korzystają z jego dobrodziejstw.
Socrealizm – cechy charakterystyczne
Cechy charakterystyczne socrealizmu to przede wszystkim realizm, monumentalizm, propaganda i tendencjonalność. W sztuce socrealistycznej postacie ludzkie były przedstawiane w sposób uproszczony i schematyczny, a obrazy miały stanowić wizualną propagandę, przekazującą pozytywny obraz życia w państwie socjalistycznym. Styl socrealistyczny charakteryzował się także tendencjonalnością, co oznaczało, że sztuka była podporządkowana celom ideologicznym partii, a nie indywidualnym wizjom artystów.
Podsumowując, socrealizm był ideologią i kierunkiem artystycznym, który narodził się w czasach międzywojennych w ZSRR i miał za zadanie propagować postawy zgodne z polityką partii komunistycznych. W Polsce socrealizm dominował w latach 1949-1956, a jego cechami charakterystycznymi były przede wszystkim realizm, propaganda i tendencjonalność.
