Język polski i literaturaWiedzieć więcej

Przysłowia polskie – które z nich warto znać?

Przysłowia polskie to mądrość ludowa przekazywana przez pokolenia. Choć wiele z nich powstało prawie 400 lat temu, nadal są aktualne.

Przysłowia polskie często odnoszą się do rzeczywistości, której już nie ma. Niektóre z nich mogą być więc nie do końca zrozumiałe.

Przysłowia polskie – po co powstały?

Przysłowia polskie to efekt naturalnych procesów językowych. Jak powstawały? W pewnym momencie pojawiło się w określonym kręgu jakieś powiedzenie, które powtarzano na tyle często, że w końcu stało się ono uniwersalnym przysłowiem. Nie tylko polskie przysłowia, ale sentencje w ogóle, to zdania, które na całym świecie mają przesłanie, głoszą jakąś mądrość lub spostrzeżenie. Mają przy tym charakter:

  • moralizatorski,
  • dydaktyczny,
  • nauki życiowej, prawdy ogólnej, z którą się nie dyskutuje.

Jakie znaczenie mają najsłynniejsze polskie przysłowia?

  • Apetyt rośnie w miarę jedzenia – im więcej mamy, tym więcej pragniemy;
  • Biednemu zawsze wiatr w oczy – pech to nieodłączna część życia;
  • Co cię nie zabije, to cię wzmocni – każde wydarzenie, także to negatywne nas wzmacnia, porażka jest matką sukcesu;
  • Co ma wisieć, nie utonie – pewnych wydarzeń i ich skutków nie da się zmienić, a człowiek nie uniknie swego przeznaczenia;
  • Co za dużo to niezdrowo – część rzeczy jest dobra, ale nie w nadmiarze;
  • Kogut myślał o niedzieli, a w sobotę łeb ucięli – nie należy wybiegać myślami zbyt daleko w przyszłość.

Polskie przysłowia o miesiącach

Wszyscy znamy przysłowia o miesiącach, warto jednak zdawać sobie sprawę, że na każdy miesiąc tych przysłów było co najmniej kilka. Charakteryzowały one dany okres, a przy okazji zwracały uwagę na to, czego należy się spodziewać. Najsłynniejsze to:

  • Luty, obuj buty – dzisiaj nieco mniej aktualne, bo w lutym coraz rzadziej zdarzają się siarczyste mrozy;
  • W marcu jak w garncu – pogoda się zmienia, jest nieprzewidywalna;
  • Kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata;
  • W maju jak w raju – to powiedzenie jest cały czas aktualne, ponieważ maj jest miesiącem, kiedy wiosna rozkwita w pełni.

Zobacz także: Sentencje łacińskie – poznaj najsłynniejsze aforyzmy

Fot. Adobe Stock