Kiedy jest tłusty czwartek? Historia święta

Tłusty czwartek to jedno z najprzyjemniejszych świąt obchodzonych w wielu zakątkach świata. Tego dnia nie tylko można, ale wręcz trzeba zjeść pączka.

W ostatni czwartek przed Wielkim Postem nikt nie liczy kalorii i z przyjemnością opycha się pączkami i faworkami. Tradycja tłustego czwartku jest bardzo długa, choć przed wiekami pączki nie były nadziewane słodkimi powidłami, a słoniną lub boczkiem. A czy wiesz, że genezy tłustego czwartku możemy szukać w czasach pogańskich?

Historia tłustego czwartku

Tłusty czwartek ma bardzo długą historię i wywodzi się z tradycji plemion pogańskich dzisiejszej Europy. W tamtych czasach życie ludzi było dużo bardziej uzależnione od pór roku i pogody niż obecnie. Kiedy zbliżała się zima, trzeba było zebrać zapasy, aby móc przetrwać ten trudny okres i z utęsknieniem wypatrywano wiosny. Kiedy pojawiały się jej pierwsze oznaki, ludzie mogli cieszyć się z tego, że przetrwali trudną i niebezpieczną zimę, a to była znakomita okazja do świętowania. Ucztowanie związane było przede wszystkim z jedzeniem tłustych mięs zagryzanych ciastem chlebowym wypełnionym słoniną, czyli protoplastą dzisiejszych słodkich pączków. Tradycję obchodzenia tłustego czwartku przejęło chrześcijaństwo, choć jego idea jest nieco inna niż w tradycji pogańskiej. Tam świętowano zakończenie trudnego okresu, natomiast w tradycji chrześcijańskiej jest to ostania szansa na dużą przyjemność kulinarną przed pełnym wyrzeczeń okresem Wielkiego Postu.

Tłusty czwartek – pochodzenie święta w Polsce

Pierwsze zapisy dotyczące tłustego czwartku obchodzonego w Polsce znaleźć można w księgach pochodzących z XVI wieku. Wtedy to jadano pączki nadziewane boczkiem i słoniną.

Historia słodkich pączków, jakie znamy dziś, sięga XVII wieku. Wtedy to w cukierniach pojawiły się puszyste i delikatne pączki. Wcześniej były wypiekane z ciasta chlebowego – dużo twardszego i cięższego i jak pisze ksiądz Jędrzej Kitowicz „staroświecki pączek mógł podsinić oko”.

Zgodnie ze staropolską tradycją tłusty czwartek to też dzień jedzenia faworków. Te kruche ciasteczka przywędrowały do Polski z Litwy i Niemiec, a ich nazwa pochodzi od francuskiego słowa „faveur” oznaczającego wstążkę albo tasiemkę.