Realizm w literaturze i sztuce oznaczał przede wszystkim metodę wiernego i obiektywnego prezentowania rzeczywistości. Był to prąd, który dominował przede wszystkim w II połowie XIX wieku, natomiast także i dzisiaj dla wielu twórców realizm jest ważnym punktem odniesienia.
Definicja realizmu nie odnosi się jednak wyłącznie do literatury czy szeroko pojętej sztuki. To także ważne pojęcie w filozofii i polityce.
Jak można rozumieć realizm?
Realizm krytyczny, metafizyczny, a także pojęciowy to przykłady jak wielowymiarowy może być realizm w filozofii. Najczęściej oznacza on założenie, że istnieje obiektywna istota danego pojęcia lub rzeczy, którą można odkryć na drodze różnych operacji filozoficznych. Definicja realizmu jednak w każdym z wymienionych tutaj przypadków oznacza coś innego, odrębnego.
Jeszcze inaczej na pytanie, co to jest realizm, będziemy odpowiadać, kiedy chodzić będzie o politykę. Tutaj najczęściej oznacza on chłodną kalkulację sił i interesów.
Co to realizm w sztuce?
Realizm w literaturze i innych dziedzinach sztuki znacznie łatwiej wytłumaczyć. Jest to metoda polegająca na wiernym i obiektywnym opisywaniu lub przedstawianiu rzeczywistość. W pozytywizmie realizm i naturalizm były dwoma głównymi prądami estetycznymi. W literaturze realizm oznaczał panoramiczność, prezentację różnych grup społecznych i ich problemów, bohaterowie funkcjonowali nie tylko jako indywidualne jednostki, lecz także przedstawiciele warstw społecznych, z których się wywodzili.
Szczególnie dobrze widać to na przykładzie wielkich powieści realistycznych – Lalki Bolesława Prusa czy Pani Bovary Gustawa Flauberta. Osobną kategorię stanowi natomiast realizm socjalistyczny, który łączył określone cechy realizmu z zadaniami propagandowymi, jakie sztuka miała spełniać w krajach znajdujących się w orbicie wpływów radzieckich.
Źródła:
https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1964-t55-n2/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1964-t55-n2-s357-383/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1964-t55-n2-s357-383.pdf
