To ważna wiedza na progu dorosłości i własnych finansów
Stopy procentowe to w najprostszym ujęciu dane, które informują nas, ile trzeba będzie dopłacić do zaciągniętego w banku kredytu lub też ile bank dopłaci nam do założonej w nim lokaty. Średnia wartość takich stóp procentowych to wibor. Jest to jeden z ważnych parametrów oceny gospodarki. Nie powinien być on ani za niski, ani za wysoki.
Stopy procentowe służą bankowi centralnemu nie tylko do ustalania ogólnej wysokości tego, ile można zarobić na lokacie lub jak drogi będzie kredyt. Decyzje te przekładają się na całą gospodarkę.
Wibor a stabilność gospodarki
Stopy procentowe interesują każdego klienta banku. Niezależnie od tego, czy chcesz pożyczyć pieniądze, czy je oszczędzać na lokacie, stopy procentowe mają dla ciebie znaczenie. Nie tylko jednak dla ciebie. Pomyśl, skoro ty chcesz pożyczyć tylko trochę, będziesz musiał oddać tylko trochę więcej ponad to, co pożyczyłeś. Jeśli jednak wielka firma pożycza miliony na nową inwestycję, będzie oddawała znacznie więcej. Wysokość stóp procentowych ma dla niej ogromne znaczenie. Podobnie jak wibor, czyli średnia stóp procentowych, którymi posługują się banki. Podnosząc lub obniżając stopy procentowe, można więc wpływać na to, jak rozwija się gospodarka. W czasach kryzysu, tak jak teraz, obniża się stopy procentowe, aby ludzie i firmy mogli brać kredyty, które pozwolą im przetrwać trudniejszy czas. Łatwiej dostępne kredyty sprzyjają też rozkręcaniu gospodarki, ale trzeba je zaciągać rozważnie. Jeśli gospodarka ma się lepiej, stopy utrzymuje się na danym poziomie lub podnosi.
Rodzaje stóp procentowych
Stopy procentowe NBP (Narodowego Banku Polskiego) nazywane są podstawowymi stopami procentowymi, które wpływają m.in. na wysokość oprocentowania każdego z kredytów. Opracowuje je Rada Polityki Pieniężnej. Wyróżnia się następujące stopy procentowe:
- stopa referencyjna – wyznacza rentowność bonów pieniężnych emitowanych przez NBP, których sprzedaż ma przywrócić równowagę w sektorze bankowym;
- stopa depozytowa – określa oprocentowanie jednodniowych depozytów składanych przez banki komercyjne w NBP. Jest to najniższa z podstawowych stóp procentowych;
- stopa lombardowa – cena, po której NBP udziela bankom komercyjnym pożyczek pod zastaw. Jest to najwyższa z podstawowych stóp procentowych. Stanowi podstawę do określenia maksymalnego oprocentowania kredytów i pożyczek;
- stopa redyskontowa – służy do obliczania ceny, po której NBP przyjmuje weksle od banków komercyjnych;
- stopa dyskonta weksli jest naliczana w momencie przyjęcia weksli banku komercyjnego przez dany bank centralny.
Zobacz także: Co to jest PKB i jakie ma znaczenie?
