Czy już to kiedyś przeżyłeś?
Déjà vu to zaczerpnięte z języka francuskiego wyrażenie, które dosłownie oznacza rzeczy „już widziane”. Zwrotu tego używa się w odniesieniu do doświadczanego przez nas niekiedy odczucia, że – choć to niemożliwe – sytuacja, w której się znaleźliśmy, już nam się wcześniej przydarzyła.
Déjà vu (fonetycznie: de ża wi) przydarza się przynajmniej raz w życiu dwóm na trzy osoby. Przeżywają je ludzie całkowicie zdrowi – bez zaburzeń psychicznych, którymi można by uzasadnić to na pozór paranormalne doświadczenie. Naukowcy cały czas zgłębiają mechanizmy tego zjawiska.
Co to jest déjà vu?
Déjà vu pojawia się nagle i zwykle trwa tylko kilka sekund. W tym krótkim czasie mamy uczucie, że sytuacja, w której się znaleźliśmy, jest nam doskonale znana, ponieważ wydarzyła się już w nieokreślonej przeszłości. Wrażenie to nie dotyczy pojedynczego elementu, lecz wszystkich szczegółów danej chwili. W związku z tym jesteśmy niemal przekonani, że wiemy, co wydarzy się za chwilę. Jednocześnie, przeżywając déjà vu, mamy świadomość, że niemożliwością jest, abyśmy kiedykolwiek przedtem znaleźli się w identycznych okolicznościach (np. dlatego, że nigdy wcześniej nie byliśmy w danym miejscu). Dlatego déjà vu towarzyszy aura niesamowitości.
Na czym polega déjà vu?
Déjà vu fascynuje ludzi od wieków, ponieważ zdaje się być dowodem na istnienie zjawisk paranormalnych. Przypisywano je zdolnościom nadprzyrodzonym, reinkarnacji, telepatii, a nawet chorobie psychicznej. Fenomen déjà vu nie zostało w pełni zbadany, ale naukowcy sądzą, że ma on związek ze sposobem działania ludzkiego umysłu.
Mózg nieustannie rejestruje tysiące obrazów, dźwięków, idei. Jest ich tak wiele, że nie możemy ich świadomie przetworzyć. Zapisują się one jednak w naszej podświadomości jak na swego rodzaju twardym dysku. Pamięć przywołuje te dane, jeśli ponownie się z nimi zetkniemy. W rzeczywistości znajomy nam może być tylko pewien element sytuacji, ale starając się „dopasować” go do świadomie zapamiętanych zdarzeń, mózg tworzy zlepek wrażeń, które objawiają nam się jako fałszywe wspomnienie, czyli déjà vu.
Fot. Adobe Stock
