HistoriaJęzyk polski i literatura

Cechy romantyzmu. Czucie i wiara zamiast szkiełka i oka

Cechy romantyzmu to przede wszystkim wiara w nadprzyrodzone, poznawalne za pomocą intuicji, czucia i wiary. To czas wybitnych jednostek, które buntują się wobec oświeceniowego racjonalizmu i klasycyzmu. 

Epoka romantyzmu dla historii Polski jest wyjątkowo ważna. Nie tylko ze względów polityczno-historycznych, lecz przede wszystkim kulturowych.  

Obrazy romantyzmu w Polsce i Europie – ramy czasowe

 Sztuka romantyzmu zarówno w kontekście polskim, jak i europejskim do dzisiaj zdaje się być bardzo cennym archiwum motywów, kontekstów, wizji wykorzystywanych nie tylko w kulturze, ale i życiu społecznym. 

Romantyzm w Europie trwał od 1799 roku, a więc Rewolucji Francuskiej do roku 1848, czyli Wiosny Ludów. W Polsce z kolei początek romantyzmu to roku 1822, kiedy to Adam Mickiewicz wydaje „Ballady i romanse”. Koniec epoki wyznacza powstanie styczniowe z 1863 roku.  

Co to jest romantyzm? Wyróżniki epoki

Filozofia romantyzmu to przede wszystkim mistycyzm, irracjonalizm, porzucenie wiary w oświeceniowy rozum i zwrócenie się ku temu, co niepoznawalne inaczej niż z pomocą „czucia i wiary”, co wyraźnie podkreślał Adam Mickiewicz w balladzie „Romantyczność”. Twórcy romantyzmu w swoich dziełach korzystali z takich prądów jak:

  • ludowość – w romantyzmie panowało przekonanie, że to właśnie prosty lud jest depozytariuszem „prawd żywych”, naiwna wiara pozwala bowiem widzieć więcej;
  • historyzm – romantyzm wyrastał z przekonania, że historia potrafi wytłumaczyć nam teraźniejszość, dlatego często literatura opisywała wydarzenia i postaci historyczne;
  • orientalizm – romantyzm był zafascynowany Wschodem, filozofią Orientu i nowym zasobem obrazów kulturowych, które można było stamtąd czerpać;
  • gotycyzm – w romantyzmie, szczególnie wczesnym królowała fascynacja tajemnicą, duchami, trudnymi do wytłumaczenia zjawiskami, które lokowano często w okresie średniowiecza (epoki ważnej dla romantyków).  

Zobacz także: Literatura romantyzmu – prądy, przedstawiciele, gatunki

Romantyzm w muzyce, malarstwie i architekturze

Kompozytorzy romantyzmu starali się oddać sferę uczuć za pomocą narzędzi muzycznych. Blisko im także było do idei korespondencji sztuk. W malarstwie romantycznym było podobnie, bardzo popularne były gotyckie krajobrazy. Jeśli chodzi o architekturę, królował neogotyk, czyli zestawienie form gotyckich z motywami antycznymi, orientalnymi i klasycystycznymi.

Fot. Adobe Stock

 

Polecane artykuły
Język polski i literaturaKultura i sztukaWiedzieć więcej

Kolęda, pastorałka i piosenka świąteczna

Jaka jest różnica?
AktualnościHistoria

Co to jest adwent i co oznacza? Kiedy zaczyna się adwent?

Adwent to słowo pochodzące z łaciny, „adevntus”, czyli w tłumaczeniu adwent…
Gry i quizyHistoriaKultura i sztuka

Zwyczaje andrzejkowe w Polsce

Zwyczaje andrzejkowe mają bardzo długą, wielowiekową tradycję. Historia zwyczajów andrzejkowych w…