Konflikt tragiczny to wyróżnik tragedii antycznej, przykłady starcia przeciwstawnych stanowisk, z których każde jest złe, można znaleźć w tragediach Sofoklesa Antygona czy Król Edyp.
Konflikt tragiczny to nie tylko motyw literacki. Możemy go obserwować również w prawdziwym świecie. Choćby współcześnie, obserwując konflikty wojenne czy sytuację migracyjną, nie sposób nie zauważyć tragiczności wyborów, jakich niektórzy muszą dokonywać.
Co to jest konflikt tragiczny – definicja
Konflikt tragiczny to sytuacja rozdarcia wewnętrznego, w której ktoś zmuszony jest do wyboru między jedną a drugą racją, z tym że każda decyzja jest w tym przypadku złą. Niezależnie od tego, czy wybierze się pierwszą, czy drugą rację, zawsze się przegra. Konflikt tragiczny polega więc na starciu dwóch równorzędnych, zupełnie odmiennych stanowisk, decyzji, idei, pomiędzy którymi nie da się dokonać wyboru, a jednak trzeba. Trzeciej ścieżki nie ma…
Przykłady konfliktu tragicznego w literaturze
Konflikt tragiczny w Antygonie to jeden z najsłynniejszych przykładów literackich tego problemu. Obecność konfliktu tragicznego jest charakterystycznym zjawiskiem dla tragedii antycznej. Główny bohater właściwie zawsze musi wybierać, mimo że wybór jest pozornie niemożliwy. Bo jak wybierać między racjami prywatnymi a dobrem wspólnoty, między prawami ziemskimi a boskimi?
- Konflikt tragiczny w Antygonie dotyczy starcia między prawami boskimi (każdy człowiek ma prawo do pochówku, a żywi mają obowiązek zapewnić to zmarłym) i ziemskimi (zakaz króla Teb Kreona dotyczący pochówku zdrajcy). Antygona decyduje się pochować swojego brata i ponosi za to najsurowszą karę.
- Konflikt tragiczny w Królu Edypie polega na walce tytułowego bohatera z wolą bogów lub podporządkowaniu się jej i przyjęciu roli zabójcy ojca. Ostatecznie okazuje się, że czego Edyp by nie zrobił, i tak ciążą nad nim fatum i boskie wyroki.
Zobacz także: Mitologia grecka – jakie znaczenie mają dzisiaj dla nas starożytne opowieści?
Współczesne przykład konfliktu tragicznego
Przykładów konfliktu tragicznego dostarcza także historia i współczesność. Kiedyś z konfliktem tragicznym wiązało się ukrywanie Żydów przez Polaków w czasie II wojny światowej, kiedy ratując czyjeś życie, ryzykowało się życiem i jego, i swoim, i własnej rodziny. Dzisiaj sytuacja migrantów na granicy polsko-białoruskiej to także przykład konfliktu tragicznego. Nie pomagając wycieńczonym ludziom, oraz tym, którzy chcą dojechać na zachód Europy, wydajemy się nieludzcy, natomiast wpuszczając ich do Polski – pokazujemy Łukaszence, że jego taktyka jest skuteczna i osiągnął zamierzony cel, a do tego narażamy bezpieczeństwo kraju i UE. Dlatego z jednej strony należy wesprzeć migrantów, którzy potrzebują pomocy (których życie i zdrowie jest zagrożone), z drugiej formę pomocy należy dobrze przemyśleć, aby nie narazić bezpieczeństwa Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej.
Fot. Adobe Stock
