Fazy snu człowieka dzieli się przede wszystkim na dwie grupy – NREM i REM. Sen NREM stanowi pierwszą fazę snu, REM – drugą. Podczas nocy cykl ten kilkakrotnie się powtarza. Jest to zjawisko pożądane, które sprawia, że jesteśmy nie tylko wypoczęci, ale i emocjonalnie gotowi na kolejny dzień. Z kolei krótkie drzemki w ciągu dnia pozwalają się szybko zregenerować i „doładować baterie”.
Brak fazy snu głębokiego sprawia, że twoje ciało po nocy nie jest wypoczęte. Z kolei brak snu REM może rzutować na twoje emocjonalne samopoczucie.
Fazy snu u człowieka – jak się nazywają, ile trwają, jakie mają znaczenie
Sen dzielimy na dwie główne fazy:
- fazę NREM – jest to sen, któremu towarzyszy wolny ruch gałek ocznych i fale delta aktywności elektrycznej mózgu. Ta faza dzieli się na 4 etapy (inaczej stadia):
1. – etap zasypiania, którego cechą charakterystyczną jest zmniejszająca się świadomość bodźców zewnętrznych i niespójne myśli oraz spowolnienie ruchu gałek ocznych, akcji serca i oddechu;
2. – początek snu; na tym etapie następuje zanik ruchu gałek ocznych, brak reakcji na bodźce zewnętrzne, ale łatwo o wybudzenie;
3. – to wstęp do głębokiego snu, pojawienie się w mózgu spowolnionych fal delta i rozluźnienie mięśni;
4. – sen wolnofalowy, w którym zaczynają się pojawiać obrazy i następują ruchy ciała.
3. i 4. etap NREM to fazy snu głębokiego, od którego zależy wypoczęcie twojego ciała. - fazę REM snu – jest to faza, z którą wiąże się szybki ruch gałek ocznych i najłatwiej się podczas niej wybudzić; sen w fazie REM wiąże się ze zjawiskiem śnienia, a także całkowitego rozluźnienia mięśni, nie jest to jednak sen głęboki.
Ile powinny trwać fazy snu? Faza NREM trwa od 80 do 100 minut, a po niej przez kwadrans pojawia się faza REM snu. Następnie ten układ faz snu się powtarza. Prawidłowe fazy snu powinny się powtórzyć około 4 razy w ciągu nocy. Z każdym kolejnym powtórzeniem faza NREM będzie się skracać, a czas snu fazy REM wydłużać nawet do 40 minut. To optymalny wykres faz snu, który gwarantuje, że następnego dnia obudzimy się wypoczęci i pełni energii.
Czym grozi brak snu głębokiego lub brak fazy REM podczas snu?
Sen głęboki (końcowe etapy fazy NREM) odpowiada za fizyczną regenerację mózgu i układu nerwowego. Bez 3 i 4 etapu NREM nasze ciało nie odpoczywa, nie jest w pełni rozluźnione, nie jest także w stanie przejść do fazy REM.
Natomiast sen fazy REM, który nie jest snem głębokim, odpowiada między innymi za:
- regenerację funkcjonalną mózgu,
- segregowanie, porządkowanie i przetwarzanie pamięci (odpowiada więc za skuteczną naukę),
- regenerację i uwrażliwienie receptorów (którymi docierają do nas bodźce z zewnątrz),
- odbudowę neuroprzekaźników (są niezbędne do dobrego samopoczucia, a ich niedobór może prowadzić do depresji).
Jest to również ten etap snu, kiedy prawdziwie wypoczywamy, mięśnie bowiem całkowicie się rozluźniają. Najłatwiej jest nas także wtedy wybudzić. Niestety brak fazy REM podczas snu może się zdarzyć, jeśli śpimy zbyt krótko. Czasami tylko raz w ciągu nocy wchodzimy w ten etap, a to zdecydowanie zbyt mało. Fazę REM musi powiem poprzedzić 3 i 4 etap snu NREM, który jest snem głębokim, wprowadzającym do procesu śnienia.
Bez tych dwóch etapów (3-4 fazy NREM i fazy REM):
- jesteśmy niewyspani,
- zmęczeni,
- gorzej radzimy sobie z trudnymi emocjonalnie sytuacjami,
- możemy doświadczać uczucia zamglenia (długotrwały brak snu ma podobne skutki jak spożywanie alkoholu).
Są także badania, które pokazują, że brak fazy REM może doprowadzić do rozwoju chorób neurodegeneracyjnych.
Sprawdź więc, ile trzeba spać, żeby się wyspać i dobrze zregenerować.
Fot. Adobe Stock
