Język polski i literatura

Dekadentyzm w literaturze – założenia i przedstawiciele

Dekadentyzm w literaturze zdobył dominującą pozycję pod koniec wieku XIX. Było to związane z nasilającym się pesymizmem i obawą przed nowym stuleciem. 

Dekadenci uznawali, że sztuka to jedyny przejaw kultury, ale jednocześnie przekonani byli o własnej niemocy twórczej. 

Dekadentyzm w literaturze europejskiej

Dekadentyzm narodził się przede wszystkim we Francji. Najważniejszymi jego przedstawicielami byli: Charles Baudelaire i Paul Verlaine. Twórczość francuskich dekadentów wyróżniała literatura manifestująca:

  • pesymizm i brak wiary w życie, 
  • niechęć do nudnego, tradycyjnego, schematycznego życia, 
  • przeczucie nadchodzącej katastrofy, 
  • nihilizm czyli ogólnie pojętą negację, zniechęcenie, apatię, 
  • metafizyczny lęk zmieszany z fascynacją spirytyzmem. 

Dekadentyzm w literaturze Młodej Polski 

Mimo, że w Polsce nurt ten został przyjęty nieco chłodniej niż np. we Francji, dekadentyzm w utworach modernistów pojawiał się bardzo często. Wielu twórców młodopolskich sięgnęło po ten sposób prezentowania świata. W twórczości Stanisława Przybyszewskiego, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Leopolda Staffa pojawiał się:

  • inteligentny egocentryk, 
  • niezainteresowany mieszczańską moralnością i obyczajowością indywidualista, 
  • bohater pozbawiony pomysłu na życie, często popadający w apatię, odrętwienie, 
  • bohater przepełniony pesymizmem, a przy tym emocjonalny, wrażliwy.

Zobacz także: Młoda Polska – ramy czasowe, nurty, przedstawiciele, literatura

Dekadentyzm w literaturze – przykłady

Do najbardziej charakterystycznych przykładów utworów reprezentujących postawę dekadencką zalicza się:

  • Koniec wieku XIX, Nie wierzę w nic Kazimierza Przerwy-Tetmajera, 
  • Sny o potędze, Deszcz jesienny Leopolda Staffa, 
  • Requiem aeternam Stanisława Przybyszewskiego,
  • Dies irae Jana Kasprowicza,
  • Próchno Wacława Berenta.

Fot. Leon Wyczółkowski: Portret Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Muzeum Narodowe w Warszawie

Polecane artykuły
Język polski i literaturaMitologia

Sprawdź, kim był Hermes w mitologii greckiej. Atrybuty Hermesa

Hermes to bóg grecki postrzegany głównie jako opiekun pasterzy, kupców, podróżników,…
Język polski i literaturaKultura i sztukaMitologia

Sprawdź, kim był Posejdon w mitologii greckiej. Atrybuty Posejdona

Posejdon był jednym z głównych bogów Olimpu i bratem Zeusa oraz…
Język polski i literaturaKultura i sztukaMitologia

Kim była Atena w mitologii greckiej? Mit o Atenie

Atena to jedna z najważniejszych greckich bogiń. Przede wszystkim była w…