Sentencja „Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce” stała się podstawą dla renesansowego postrzegania świata i używana jest również współcześnie. Sprawdź, kto pierwszy wypowiedział te słowa i co one oznaczają.
Myślą przewodnią renesansu było dobrze znane współczesnym ludziom zdanie: „Nic, co ludzkie, nie jest mi obce”. Niewiele osób wie jednak, jaki był pierwotny sens tych słów i dlaczego akurat one są tak mocno związane z nurtem humanizmu i antropocentryzmu.
„Nic, co ludzkie, nie jest mi obce” – kto wypowiedział te słowa?
„Nic, co ludzkie, nie jest mi obce” to skrócona i popularna współcześnie wersja sentencji „Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce”, która po raz pierwszy została użyta przez Terencjusza. Jest to fragment (wers 77) jego dzieła – komedii pt. Heauton timorumenos (Sam siebie karzący), która powstała ponad 160 lat p.n.e.. Po łacinie cytat ten brzmi „Homo sum: humani nihil a me alienum puto”. Bywa też (błędnie) przytaczany w wersji: „Homo sum et nil humanum, a me alienum esse puto” lub „nihil humanum mihi alienum est”.
Kim był Terencjusz?
Terencjusz, a właściwie Publius Terentius Afer, to rzymski komediopisarz, którego dzieła jako jedne z nielicznych zachowały się do naszych czasów. Pochodził z Afryki, od dziecka mieszkał jednak w Rzymie i był niewolnikiem. Prawdopodobnie dzięki swojemu talentowi literackiemu udało mu się odzyskać wolność i wystawiać sztuki.
Humanizm i antropocentryzm a słowa Terencjusza
„Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce” stały się głównym hasłem epoki renesansu oraz dewizą humanistów, którzy czerpali z kultury i filozofii starożytnych Greków i Rzymian oraz przeciwstawiali się średniowiecznym poglądom. Antropocentryzm i humanizm to nurty, które skupiały się nie na sprawach wiecznych, ale na człowieku, na kierowaniu się rozumem, rozwijaniu zdolności umysłowych i naukowych oraz wszechstronnemu wykształceniu. Słowa Terencjusza „Homo sum, humani nihil a me alienum puto” najlepiej przekazywały założenia epoki odrodzenia i podkreślały ważne miejsce człowieka w świecie.
Zobacz także: Co oznacza jabłko niezgody?
Fot.: Adobe Stock
