Co to jest sukcesja tronu? Linia sukcesji do brytyjskiego tronu

Linia sukcesyjna do tronu brytyjskiego oparta jest na niezwykle starych przepisach pochodzących z przełomu XVII i XVIII wieku.

Pierwszy z tych dokumentów to Bill of Rights, czyli księga praw pochodząca z 1689 roku, która uzupełniona została w 1701 roku dokumentem  Act of Settlement (czyli Ustawa o następstwie tronu). Przez kolejnych 300 lat na ich podstawie określano linię sukcesyjną do brytyjskiego tronu. Dopiero w 2013 roku dokument  Succession to the Crown Act wprowadził niezwykle istotne zmiany.

Dokumenty określające sukcesję do brytyjskiego tronu

Act of Settlement z 1701 roku określał trzy najważniejsze zasady sukcesji do tronu brytyjskiego:

• dziedziczyć tron mogą jedynie potomkowie księżniczki Palatynatu Reńskiego Zofii, wnuczki króla Jakuba I;
• tron dziedziczy najstarszy syn lub potomek w linii prostej, ale pierwszeństwo mają mężczyźni;
• poślubienie katolika lub zmiana wyznania na nieanglikańskie odsuwa od dziedziczenia.

Dopiero po ponad 300. latach Succession to the Crown Act wprowadził od 2013 r. niezwykle istotne zmiany w określaniu sukcesji do tronu brytyjskiego:

• zniesiono pierwszeństwo mężczyzn w dziedziczeniu, dzięki czemu np. starsza córka w sukcesji wyprzedza młodszego syna, ale dotyczy to osób urodzonych po 28 października 2011 r.;
• poślubienie katolika nie odsuwa od dziedziczenia, jednak następca tronu musi pozostać w kościele anglikańskim.

Sukcesja do tronu brytyjskiego

Linia sukcesji do brytyjskiego tronu jest ściśle określona. A kto jest w pierwszej dziesiątce w linii sukcesji do tronu?

1. Pierwszy na liście do objęcia tronu po Karolu III królu Wielkiej Brytanii jest jego syn książę William (Wilhelm książę Walii).
2. Kolejny w linii sukcesyjnej do tronu brytyjskiego jest książę Jerzy, starszy syn księcia Williama i księżnej Kate, który ma obecnie 9 lat.
3. Trzecie miejsce w linii sukcesyjnej zajmuje siostra Jerzego 7. letnia Charlotte.
4. Kolejne miejsce zajmuje trzecie dziecko Williama i Kate, syn Ludwik, który przyszedł na świat w 2018 roku.
5. Dopiero na piątym miejscu w linii sukcesyjnej do tronu brytyjskiego znajduje się młodszy brat Williama książę Harry (książę Sussexu). 
6. Szósty w kolejce do brytyjskiego tronu jest Archie Mountbatten-Windsor – starszy syn księcia Harry’ego i księżnej Meghan, urodzony w 2019 roku (od śmierci królowej Elżbiety II zyskał tytuł książęcy jako wnuk króla).
7. Siódme miejsce w linii sukcesyjnej zajmuje Lilibet Mountbatten-Windsor – córka księcia Harry’ego i księżnej Meghan, urodzona w 2021 r. Ona również zyskała tytuł księżniczki jako wnuczka króla.
8. Kolejne, ósme miejsce zajmuje Andrzej, książę Yorku – drugi syn, a trzecie dziecko królowej Elżbiety II i księcia Filipa, urodzony w 1960 roku.
9. Dziewiąta w linii sukcesyjnej jest księżniczka Beatrycze, Pani Edoardo Mapelli-Mozzi – córka księcia Andrzeja i Sary, księżnej Yorku, urodzona w 1988 r.
10. Dziesiąte miejsce zajmuje Sienna Mapelli Mozzi – córka księżniczki Beatrycze i jej męża Edoardo Mapelli Mozzi, urodzona w 2021 roku.

Zobacz także: Królewska rodzina: dzieci, wnuki i prawnuki królowej Elżbiety II

Polacy w sukcesji do tronu brytyjskiego 

Po śmierci księcia Filipa, męża królowej Elżbiety II polski szlachcic Maciej Radziwiłł w 2019 roku przeanalizował linię sukcesji do brytyjskiego tronu i okazało się, że teoretycznie na brytyjskim tronie może zasiąść… Polak. 

Oczywiście jest to tylko teoria, ponieważ w rejestrze zawierającym nazwiska 10 tysięcy osób w linii sukcesyjnej do tronu brytyjskiego Polacy pojawiają się w połowie piątego tysiąca. A są to m.in. potomkowie Luizy, pruskiej księżniczki z rodu Hohenzollernów, która w końcu XVIII wieku wyszła za mąż za Antoniego Radziwiłła, polityka i kompozytora. Trudno więc liczyć, że faktycznie kiedykolwiek Polak zasiądzie na tronie Wielkiej Brytanii.