Wybór szkoły średniej to bardzo poważna decyzja. Od niej w dużej mierze zależy, jaki zawód w przyszłości będziesz wykonywać. Dlatego bardzo ważne jest poznanie przyszłościowych zawodów, w których łatwo dostać pracę.
Metodologię badania Barometr Zawodów wypracowano w Szwecji w latach 90. XX wieku. W 2009 roku pracownicy Małopolskiego Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji przeprowadzili pilotaż, na jakie zawody jest zapotrzebowanie w sześciu powiatach Małopolski. Od 2015 roku badanie odbywa się rokrocznie we wszystkich powiatach kraju. Dostarcza ono informacji, jakie zawody są poszukiwane, czyli w których łatwo znaleźć można zatrudnienie oraz wskazuje na takie, gdzie ofert pracy jest zbyt mało.
Zobacz także: Zawody przyszłości – kim warto zostać?
Barometr Zawodów – czym wyróżnia się to badanie?
Co wyróżnia to badanie spośród wszystkich innych? Dlaczego jest takie wyjątkowe? Otóż większość badań dotyczących najbardziej pożądanych zawodów oparta jest na danych statystycznych lub na badaniu pewnego fragmentu rynku pracy. Tymczasem Barometr Zawodów to badanie, które przeprowadzane jest w każdym powiecie w Polsce i dotyczy wszystkich zawodów. Poza tym w każdym zawodzie, w którym jest zbyt mało chętnych do pracy, podawane są przyczyny tego stanu rzeczy. Są one bardzo zróżnicowane. Czasem są to trudne warunki pracy i niskie wynagrodzenie, a niekiedy brakuje osób dysponujących odpowiednią wiedzą, doświadczeniem i kompetencjami zawodowymi. Do badania zaproszeni są doradcy zawodowi, pośrednicy pracy, przedstawiciele agencji zatrudnienia i pracodawcy. W ramach wspólnej dyskusji decydują, która spośród ponad 160 grup zawodów jest deficytowa (czyli, jakie zawody są najbardziej pożądane) lub nadwyżkowa (jest zbyt dużo chętnych do pracy). Pozostałe zawody uznaje się za zrównoważone.
Najbardziej poszukiwane zawody 2021
W 2020 roku na podstawie spotkań ekspertów określone zostało zapotrzebowanie rynku pracy na zawody w roku 2021. Według niej brakuje pracowników w 31 specjalizacjach. Poniżej kilka przykładów najbardziej poszukiwanych zawodów, w których brakuje pracowników z innych przyczyn niż niskie zarobki.
- Lekarz, pielęgniarka i inne zawody medyczne – to jedne z najbardziej poszukiwanych zawodów w Polsce od wielu lat. Przyczyny braku tych specjalistów są zróżnicowane. Nauka zawodu jest bardzo długa, kosztowna i skomplikowana, a sama praca dość ciężka (widać to zwłaszcza w czasie pandemii). Brakuje specjalistów, ponieważ często wyjeżdżają oni za granicę w poszukiwaniu lepszych warunków pracy. Zarobki lekarzy początkowo nie są wysokie, ale po kilku latach pracy znacznie wzrastają. Według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego lekarze zarabiają średnio blisko 10 tys. zł brutto, a pielęgniarki 5,3 tys. zł.
- Samodzielni księgowi – również należą do grupy potrzebnych zawodów w 2021 roku. Od samodzielnych księgowych wymagane jest duże zaangażowanie i ciągłe podnoszenie swoich kwalifikacji. Dobry samodzielny księgowy, oprócz wiedzy ekonomicznej, musi śledzić przepisy dotyczące rozliczeń finansowych w firmach, stale poszerzać swoje doświadczenie, a także korzystać ze specjalistycznych programów komputerowych. Średnie zarobki w tym zawodzie to około 7 tys. zł brutto (dane GUS).
- Nauczyciele praktycznej nauki zawodu oraz nauczyciele przedmiotów zawodowych – przyczyną włączenia tej specjalizacji do grupy zawodów poszukiwanych są odejścia na emeryturę starszych pracowników. Młodzi ludzie z odpowiednim przygotowaniem wolą pracować w sektorze przedsiębiorstw, gdzie zarobki są wyższe, poza tym często nauczyciel taki musi pracować w kilku szkołach jednocześnie. Wynagrodzenie w tym zawodzie według GUS to średnio około 4,6 tys. zł brutto.
- Operatorzy obrabiarek skrawających – duża automatyzacja przemysłu powoduje, że wzrasta zapotrzebowanie na operatorów tego rodzaju sprzętu. Problem w tym zawodzie polega na zbyt małej liczbie osób mających określone umiejętności techniczne. Poza tym, w związku ze zmieniającą się technologią, trzeba być gotowym na ciągłe rozwijanie swoich umiejętności i nabywanie kolejnych kwalifikacji. Zarobki według GUS to średnio 4,5 tys. zł brutto.
Gdzie jest zbyt mało miejsc pracy, czyli tego zawodu lepiej nie wybierać
W skali kraju wśród zawodów, w których jest zbyt dużo chętnych do pracy w stosunku do zapotrzebowania pracodawców, jest tylko jeden zawód – ekonomista. Problemy ze znalezieniem pracy w tym zawodzie przewiduje się w 195 na 380 powiatów w Polsce w 2021 roku. Sytuacja ta wynika z dużej liczby absolwentów, zwłaszcza techników ekonomicznych. Oczywiście po skończeniu tego typu szkoły można zdobyć dodatkowe uprawnienia księgowego, a na osoby wykonujące ten zawód jest duże zapotrzebowanie. W podziale na poszczególne województwa znaleźć można inne zawody, w których brakuje ofert pracy. Będą to m.in. filozofowie, politolodzy, pedagodzy czy kulturoznawcy. Poza tym według prognozy w dużej liczbie powiatów w 2021 roku, w związku z epidemią COVID-19, na rynku pojawi się więcej wykwalifikowanych pracowników biur podróży i organizatorów obsługi turystycznej niż będzie miejsc pracy.
Fot. Fauxels / Pexels
