Fake newsy znane i stosowane były od zamierzchłych czasów. To nieprawdziwe lub nie do końca prawdziwe wiadomości, które miały przynieść rozgłos, popularność i korzyści danej osobie lub grupie albo przeciwnie – zaszkodzić przeciwnikowi.
Przykładami fake newsów były np. pomówienia wobec znachorek i zielarek w czasach średniowiecza, że działają z pomocą diabła i są czarownicami. Inne przykłady to pomówienia wobec chrześcijan, Żydów, osób homoseksualnych i innych mniejszości społecznych, które często kończyły się pogromami lub wykluczeniem.
Fake news – co to takiego? Definicja
Zacznijmy od tego co to znaczy fake news. Słowo to pochodzi z języka angielskiego i oznacza fałszywe wiadomości. Jest to więc nieprawdziwa, przekłamana lub zmanipulowana wiadomość lub informacja. Często jednak na pierwszy rzut oka nie widać w niej nieprawdy. Fake newsem może być plotka, wiadomość prasowa, post, mem, komentarz czy odpowiednio przerobione zdjęcie, a ostatnio również przekazy audio-wizualne czyli deepfake’i.
Jaki jest cel fake newsów?
Fake newsy celowo wprowadzają w błąd aby np. siać dezinformację lub propagandę, wywołać kontrowersje, przekierować uwagę społeczeństwa z niewygodnych tematów na inne lub żeby postawić kogoś w złym świetle. Największe fake newsy w historii pokazują wyraźnie, że cel nieprawdziwych informacji jest zawsze ten sam – odniesienie korzyści finansowych, politycznych lub społecznych kosztem innych. Celem może być też wyeliminowanie przeciwnika. Fake newsy mają za zadanie:
- szerzenie nieprawdziwych informacji, dezinformacji aby osiągnąć korzyści,
- manipulowanie naszymi emocjami: wywoływanie strachu, złości, irytacji na daną osobę, grupę osób, społeczność, wywoływanie niechęci do danej osoby, grupy społecznej lub instytucji,
- skłanianie do przyjęcia czyjejś perspektywy,
- wywołanie konfliktu, polaryzację społeczeństwa,
- podkopanie czyjegoś zaufania,
- opowiedzenie się odbiorcy za jedną ze stron itd.
Zobacz także: Jak rozpoznać fake newsy
Źródła:
- https://wiadomosci.wp.pl/fake-newsy-w-swiecie-nastolatkow-jak-pomoc-mlodziezy-w-rozpoznawaniu-falszu-w-internecie-6820417453988672a
- https://www.gov.pl/web/baza-wiedzy/rozpoznawanie-nieprawdziwych-informacji
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Fake_news
