Cechy starożytności wracają w historii sztuki i literatury kilkukrotnie. Warto więc pamiętać, skąd czerpali twórcy renesansu czy choćby polscy romantycy.
Cechy architektury starożytnej Grecji, filozofia tego okresu, literatura – wszystko to dało ogromny impuls do rozwoju kultury europejskiej.
Starożytność – ramy czasowe
Ramy czasowe antyku wyznacza się w pewnym przybliżeniu, szczególnie jeśli chodzi o początek epoki. Uznaje się, że starożytność rozpoczyna się w IX wieku p.n.e. Wątpliwości nie wzbudza moment wieńczący epokę: to rok 476 n.e., kiedy germański wódz Odoaker doprowadza do upadku cesarza rzymskiego Romulusa Augustulusa. To zaś oznacza również koniec Cesarstwa Zachodniorzymskiego.
Cechy charakterystyczne antyku
Antyk cechuje się przede wszystkim pięknem, harmonią, poszukiwaniem stałości w świecie, choć nie dotyczy to wszystkich autorów i myślicieli. Przede wszystkim jednak w centrum zainteresowania był człowiek i siły rządzące jego życiem. Pytano, o to, co stałe i zmienne, jak wpływa los na nasze życie, kto odpowiada za nasze decyzje. Widać to w literaturze starożytnej, a zwłaszcza tragedii antycznej, eposach Homera czy poezji miłosnej Safony.
Starożytność – filozofia
Cechy charakterystyczne filozofii antyku to przede wszystkim koncentracja na człowieku, jego życiu, stałości bądź zmienności świata i miejsca człowieka w świecie. Trudno podać jedną definicję filozofii starożytnej, ponieważ królował w niej Sofokles, Heraklit z Efezu, Epikur, a także Platon czy Arystoteles. Każdy z nich uznawał jednak, że filozofia to umiłowanie mądrości.
Cechy architektury antyku
Architektura starożytnej Grecji nie jest tym samym, czym architektura starożytnego Rzymu. Ponieważ jednak to Rzym czerpał z Grecji, a nie na odwrót, kluczowe cechy antycznej architektury wyznaczają style greckie:
- dorycki – wyróżniający się brakiem upiększeń, masywny i monumentalny;
- joński – smuklejszy, ze zdobieniami np. w postaci charakterystycznych rogów
- koryncki – z kolumną podobną do jońskiej, natomiast jeszcze bardziej ozdobny.
Antyk – cechy rzeźby
Rzeźba antyczna bardzo dobrze oddaje cechy starożytności. Rzeźbiarze tacy jak Fidiasz czy rzeźbili bogów, herosów i ludzi o pięknych, harmonijnie układających się ciałach, pięknej sylwetce, rysach twarzy.
Fot. Adobe Stock
