Kiedy wstąpisz do harcerstwa, będziesz zdobywać kolejne stopnie wtajemniczenia, które mają swoje nazwy. Pierwszym twoim zadaniem będzie zdobycie krzyża harcerskiego, a później stopni harcerskich.
Krzyż harcerski to bardzo ważne wyróżnienie. Każdy, kto go dostaje, staje się pełnoprawnym harcerzem. Aby na niego zasłużyć, trzeba przejść tzw. próbę harcerską. Trwa ona od trzech miesięcy do pół roku. W trakcie tej próby nie będziesz wykonywać bardzo trudnych zadań, ale musisz udowodnić, że naprawdę chcesz być harcerzem (druhem) lub harcerką (druhną).
Dlaczego krzyż harcerski jest tak ważny?
Krzyż harcerski zrobiony jest na wzór orderu Virtuti Militari, który jest przyznawany za szczególne męstwo i oddanie ojczyźnie. Nie jest to przypadkowe, ponieważ każdy harcerz powinien kochać ojczyznę i służyć jej najlepiej jak umie. Kiedy skończysz próbę, na uroczystym spotkaniu drużyny złożysz przyrzeczenie harcerskie, a do twojego munduru zostanie przypięty krzyż. Ten moment, to deklaracja, że chcesz, aby harcerstwo stało się twoim stylem życia. Rozpocznie też twoją drogę do kolejnych stopni harcerskich. W Związku Harcerstwa Polskiego jest ich sześć.
Stopnie harcerskie w ZHP i ZHR
Stopnie harcerskie w ZHP dzielą się na trzy grupy. Pierwsze dwa oznaczane są jedną lub dwiema belkami na pagonach (czyli oznaczeniach na ramionach munduru) i aby je zdobyć trzeba mieć 10–13 lat. Następne dwa stopnie oznacza się naszywkami w kształcie litery V, a starać się o nie mogą druhny i druhowie w wieku 13–16 lat. Dwa ostatnie stopnie symbolizują gwiazdki na pagonie, a uzyskać je może druh lub druhna, którzy mają skończone 16 lat. Po kolei stopnie wyglądają tak (po lewej są stopnie męskie, a po prawej żeńskie):
- Młodzik / Ochotniczka
- Wywiadowca / Tropicielka
- Odkrywca / Pionierka
- Ćwik / Samarytanka
- Harcerz Orli / Harcerka Orla
- Harcerz Rzeczypospolitej / Harcerka Rzeczypospolitej
Stopnie w ZHR (Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej) są bardzo podobne, a różnią się tym, że jest ich pięć i w tej organizacji nie ma stopnia Odkrywcy i Samarytanki, a Ćwik w stopniach męskich odpowiada Pionierce w żeńskich. Drugą różnicą jest to, że w stopniach żeńskich zamiast Harcerki Orlej jest Wędrowniczka.
Jakie są stopnie instruktorskie w harcerstwie?
Starsi harcerze, którzy chcą się jeszcze bardziej rozwijać i uczyć młodszych harcerzy oraz organizować obozy lub większe wydarzenia, rozpoczynają etap instruktorski. Wymagany jest do tego wiek minimum 17 lat, stopień minimum Ćwika lub Pionierki (według stopni ZHR) oraz pełnienie funkcji przybocznego lub przybocznej (jest to bezpośredni pomocnik drużynowego lub drużynowej). Zdobyte stopnie instruktorskie świadczą o większej odpowiedzialności i rozwoju, a instruktor harcerski jest opiekunem, wychowawcą i wzorem dla innych harcerzy. Zarówno w ZHP, jak i ZHR można zdobyć trzy stopnie instruktorskie. Oto ich nazwy, wymagania i oznaczenia:
- przewodnik/przewodniczka musi być wzorem dla harcerzy, umie być starszym kolegą i ich przewodnikiem w harcerskiej przygodzie. Jest odpowiedzialny za zadania, które ma wykonać i za grupę, którą się opiekuje. Przewodnika można poznać po niebieskiej podkładce pod krzyżem;
- podharcmistrz/podharcmistrzyni nosi zieloną podkładkę pod krzyżem. Taki druh czy druhna potrafi zauważyć problemy, które pojawiają się wśród harcerzy i wie, jak je rozwiązać. Jest przygotowany do roli opiekuna dla młodych harcerzy;
- harcmistrz/harcmistrzyni to najwyższy stopień instruktorski. Harcmistrz ma bardzo duży wpływ na pracę kręgu instruktorów, do którego należy. Ma dużą wiedzę i doświadczenie w prowadzeniu drużyny harcerskiej. Pod krzyżem nosi czerwoną podkładkę.
Fot. Adobe Stock
