Stan zagrożenia epidemicznego to wyjątkowa sytuacja prawna wprowadzana na danym obszarze, kiedy istnieje ryzyko wystąpienia epidemii. Rozporządzenie takie pozwala na czasowe ograniczenie swobód obywateli. Celem tych działań jest powstrzymanie wybuchu epidemii.
Stan zagrożenia epidemicznego na terenie Polski wprowadzono 13 marca 2020 roku. Ministerstwo Zdrowia podjęło taką decyzję, gdy 11 marca WHO ogłosiło pandemię koronawirusa SARS-CoV-2, a w Polsce odnotowano pierwsze przypadki COVID-19.
Czym jest stan zagrożenia epidemicznego?
Polskie przepisy dotyczące stanu zagrożenia epidemicznego ujęte zostały w ustawie z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Na jej mocy można czasowo wprowadzić:
- ograniczenie sposobów przemieszczania się, np. zmniejszenie dopuszczalnej liczby osób w pojazdach komunikacji miejskiej,
- ograniczenie użytkowania i obrotu określonymi produktami, np. eksportu środków dezynfekcyjnych,
- ograniczenie funkcjonowania instytucji, co oznacza np. zamknięcie urzędów czy przejście firm na pracę zdalną,
- zakaz organizowania zgromadzeń, który dotyczyć może zarówno koncertów, jak i mszy świętych,
- nakaz przeprowadzania zabiegów sanitarnych w działających obiektach, np. dezynfekcji koszyków w markecie,
- nakaz udostępnienia nieruchomości, lokali czy środków transportu do działań służących powstrzymaniu epidemii,
- obowiązek przeprowadzenia szczepień ochronnych dla określonych grup obywateli, np. szczególnie narażonych na zakażenie.
Stan zagrożenia epidemicznego w Polsce w związku z COVID-19
W związku ze stanem zagrożenia epidemicznego 13 marca 2020 roku w Polsce została przywrócona kontrola graniczna i zawieszono międzynarodowe połączenia pasażerskie (dostępne były jedynie dla Polaków wracających z zagranicy). Zakazano zgromadzeń publicznych powyżej 50 osób. Odwołano wszystkie imprezy masowe. Zamknięto instytucje kulturalne, obiekty sportowe, placówki oświatowe i uzdrowiskowe. Funkcjonowanie galerii handlowych ograniczono do działalności sklepów spożywczych, aptek, drogerii i pralni. Restauracje mogły obsługiwać klientów wyłącznie na wynos i na dowóz.
Rozwojowi epidemii w kraju nie udało się zapobiec, więc 20 marca wprowadzono – wiążący się z zaostrzeniem rygorów – stan epidemii. Decyzje wydane na podstawie rozporządzenia w sprawie zagrożenia epidemicznego zachowały jednak ważność.
Zobacz także: Czy słuchać WHO, choć Trump wstrzymał jej finansowanie?