Emancypantki w Polsce w sposób istotny zaczęły zaznaczać swoją obecność w II połowie XIX wieku. Pozytywizm sprzyjał emancypacji kobiet choć był to dopiero zalążek nadchodzących zmian.
W ruch emancypacyjny kobiet w pozytywizmie (i nieco później) zaangażowały się czołowe polskie pisarki, takie jak Eliza Orzeszkowa, Gabriela Zapolska, Maria Konopnicka ale nie tylko kobiety zwracały uwagę na problem dysproporcji ról i praw w społeczeństwie.
Emancypacja w Polsce – kiedy się zaczęła?
W Polsce emancypacja ruszyła nieco później niż w innych krajach Europy. Wiązało się to przede wszystkim z utratą niepodległości naszego kraju i skupieniem całego społeczeństwa na jej odzyskaniu. Nie oznacza to jednak, że problem marginalizacji roli kobiet nie był dostrzegany (np. w Emancypantkach Prusa). Niestety pierwsze organizacje kobiece, takie jak Towarzystwo Dobroczynności Patriotycznej Kobiet opowiadało się jedynie za kształceniem kobiet, by te mogły lepiej działać jako strażniczki polskiej mowy i tradycji. Dopiero z czasem zaczęto wyraźniej mówić o wielowymiarowym życiu kobiety, nie tylko jej obowiązkach, ale i prawach.
Zobacz także: Kim były sufrażystki
Polskie emancypantki
- Jedną z pierwszych polskich emancypantek była z pewnością Narcyza Żmichowsa, która łączyła hasła emancypacyjne z patriotyczno-demokratycznymi.
- W okresie pozytywizmu o emancypacji kobiet zaczęła głośno mówić Eliza Orzeszkowa, która żądała pełnych praw dla kobiet (także do wyższego wykształcenia).
- Poetka Maria Konopnicka w Krakowie zaczęła redagować pismo poświęcone problemom kobiet „Świt”.
- Na początku XX w. o prawa kobiet walczyła Iza Moszczeńska, która podkreślała konieczność zmiany ról obu płci.
- W 1907 roku na Zjeździe Kobiet Polskich Zofia Nałkowska mówiła już o konieczności zrównania obu płci w prawach i obowiązkach.
- W tymże samym roku Maria Komornicka, poetka odrzuca kobiecą tożsamość i przyjmuje nazwisko Piotr Włast.
W roku 1918 kobiety w Polsce uzyskują prawo wyborcze, ale nie oznacza to pełnego równouprawnienia, o które długo jeszcze będą walczyć.
Źródło:
https://twojahistoria.pl/2018/04/12/polskie-emancypantki-kim-byly-i-jak-walczyly-o-prawa-kobiet/
Fot. Adobe Stock
