Złamanie szyfru
85 lat temu, 31 grudnia 1932 r. matematyk Marian Rejewski odczytał pierwsze informacje przesyłane za pośrednictwem niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma”. Współautorami złamania kodu „Enigmy” byli Jerzy Różycki i Henryk Zygalski.
Matematycy Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski jako studenci Uniwersytetu Poznańskiego uczestniczyli w kursie dla kryptologów zorganizowanym na tej uczelni przy współudziale wojska. Po ukończeniu kursu zostali zatrudnieni w 1930 roku w Biurze Szyfrów Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Rozpracowywali tajemnicę działania niemieckiej elektromechanicznej maszyny szyfrującej „Enigma”. Maszyna została skonstruowana w latach 20. XX wieku i miała służyć utajnianiu korespondencji handlowej. Szybko jednak wykorzystano ją w niemieckich siłach zbrojnych. Złamanie szyfru „Enigmy” uważano za niemożliwe. Starali się o to brytyjscy specjaliści, a francuskie służby usiłowały wykraść księgi szyfrów. Jednak to Polacy zrozumieli, że tylko matematycy będą w stanie złamać szyfr „Enigmy”. Polski zespół matematyków pod kierownictwem Mariana Rejewskiego odniósł sukces. W obliczu nadchodzącej wojny, latem 1939 roku w ośrodku radiowywiadu w Pyrach k. Warszawy polskie władze wojskowe przekazały przedstawicielom wywiadu Francji i Wielkiej Brytanii egzemplarze kopii maszyny „Enigma” wraz z informacjami dotyczącymi złamanego szyfru. Zdaniem historyków dzięki temu, że alianci znali informacje przesyłane przez „Enigmę”, II wojna światowa trwała krócej o 2-3 lata. Złamanie szyfrów Enigmy z pewnością uratowało tysiące ludzkich istnień i skróciło wojnę.
Złamanie szyfru niemieckiej maszyny szyfrującej „Enigma” uznawane jest za jedno z najważniejszych wydarzeń II wojny światowej. Na pamiątkę tego sukcesu polskich matematyków 25 stycznia obchodzony jest Dzień Kryptologii.
