Język polski i literaturaKultura i sztukaMitologia

Kim była Atena w mitologii greckiej? Mit o Atenie

Atena to jedna z najważniejszych greckich bogiń. Przede wszystkim była w mitologii greckiej postrzegana jako bogini wojny, nauki, sztuki i sprawiedliwości. Charakterystyczny był także przydomek Ateny – Pallas. 

Największe święto ku czci Ateny to Panatenaje, które odbywały się co cztery lata w Atenach.

Kim była Atena?

Według mitologii greckiej Atena to bogini, jedna z najważniejszych na Olimpie. Z pewnością najbardziej znacząca kobieta. Według mitu, Zeus, władca Olimpu, kiedy dowiedział się, że jedna z jego żon, Metis, jest w ciąży, a jej dziecko będzie potężniejsze od niego samego, postanowił temu zapobiec. Połknął więc Metis, natomiast ta zdążyła już począć dziecko. Zeus poczuł silny ból głowy, więc Hefajstos uderzył go młotkiem, w wyniku czego z głowy boga wyskoczyła Atena.

Najsłynniejszym przydomkiem Ateny był Pallas. Według mitologii grackiej Pallas był Tytanem i przyjacielem Ateny, którego bogini przypadkowo zabiła podczas treningu. Aby uczcić jego pamięć, przyjęła jego imię, które miało odtąd podkreślać siłę wojowniczki, umiejętności w walce i połączenie mądrości z potęgą. W „Nocy listopadowej” Stanisława Wyspiańskiego właśnie tym przydomkiem określa się Atenę, co jeszcze bardziej podkreśla wojenną perspektywę rozgrywających się w dramacie wydarzeń. 

Czego boginią była Atena?

Atena w mitologii greckiej była uznawana za boginię:

  • mądrości,
  • sztuki i nauki,
  • wojny obronnej,
  • sprawiedliwości.

Uznawano ją także za opiekunkę miasta Ateny. Była opisywana jako jedna z najważniejszych i najbardziej szanowanych bogiń. Wielokrotnie opowiadała się podczas ludzkich wojen po jednej ze stron. Na przykład w trakcie wojny trojańskiej sprzyjała Grekom, a szczególnie Achillesowi.

Wygląd i atrybuty Ateny – jak przedstawiano boginię?

Atrybuty Ateny – bogini wojny to najczęściej tarcza, włócznia lub miecz odsyłające do niej jako bogini strategii wojennej. Często przedstawiano ją także z wieńcem oliwnym, co miało symbolizować jej znaczenie w budowaniu pokoju. 

Bardzo charakterystycznym atrybutem jest tarcza Ateny czyli Egida –  duża, okrągła tarcza wykuta przez Hefajstosa, którą Zeus uzupełnił skórą z karmiącej go w dzieciństwie kozy Amaltei. Egida miała funkcję obronną, była jednocześnie źródłem mocy i potęgi. To właśnie do tej tarczy odsyła związek frazeologiczny „pod egidą”, czyli „pod patronatem”, „pod opieką”.

Opisy Ateny najczęściej przedstawiają ją jako piękną i majestatyczną boginię: 

  • ma długie warkocze lub upięte włosy,
  • najczęściej ubrana jest w długą szatę grecką, czyli chiton, 
  • trzyma egidę lub węża na piersi, 
  • na głowie ma hełm (czasami z pióropuszem lub wizerunkiem sfinksa),
  • w ręce trzyma gałązkę oliwną,
  • często towarzyszy jej sowa symbol mądrości.

 

Źródła: 

  • https://poezja.org/wz/a/Atena/
  • https://ciekawamitologia.pl/mitologia/mitologia-grecka/bogowie-greccy/atena