Kanał Elbląski ma długość 151 kilometrów i jest najdłuższym kanałem żeglownym w Polsce. Ale nie tylko to czyni go wyjątkowym. Jest nim również system pochylni umożliwiający częściowo przeciąganie statków po trawie.
Kanał Elbląski wybudowany został w latach 1844–1881 i jest to unikatowy na skalę światową zabytek hydrotechniki. Ideą budowy kanału było skrócenie czasu transportu towarów z Warmii i Mazur do Gdańska. Według niektórych danych budowa kanału była droższa od kosztów postawienia wieży Eiffla.
Kanał Elbląski i pochylnie Georga Jacoba Steenke
Największym problemem, z jakim musieli się zmierzyć inżynierowie w czasie budowy kanału, było pokonanie nieco ponad 99 metrów różnicy wysokości pomiędzy jeziorem Drużno a wsią Buczyniec. Początkowo zakładano budowę aż 32 śluz komorowych. Od początku pomysł ten był problematyczny zarówno ze względu na długi czas potrzebny do śluzowania, jak i duże zużycie wody. W związku z tym Inspektor Wałów i Grobli w Elblągu Georg Jacob Steenke odbył szereg podróży po Europie, aby znaleźć optymalne rozwiązanie. Misja zakończyła się sukcesem i śluzy zastąpione zostały suchymi pochylniami.
Jak działają pochylnie kanału Elbląskiego?
Pochylnie mają od 352 do 500 metrów długości, a różnica poziomów wynosi w tych miejscach od 14 do 24 metrów. Czas podróży taką pochylnią wynosi około 15 minut. Kiedy statek podpłynie do wzniesienia i zatrzyma się nad wózkiem, kapitan daje znak gongiem, że jest gotowy. Wtedy obsługa uruchamia mechanizm, woda poprzez zawór wpływa do maszynowi i napędza kilkudziesięciotonowe koło wodne, które wyposażone jest w 64 łopaty. Uzyskana energia przenoszona jest na koło zębate, które uruchamia bęben nawijający linę, do której umocowany jest wózek ze statkiem. Wózek po pochylni porusza się po specjalnych torach.
Zobacz także: Ciekawe miejsca dla dzieci i młodzieży w Gdańsku
Pochylnie atrakcją turystyczną od ponad stu lat
W obsługę każdej pochylni zaangażowane są trzy osoby – dwie z nich zajmują się obsługą lin, trzecia osoba to hamulcowy, który siedzi na wózku transportowym i w razie potrzeby zatrzyma wózek na torach pochylni. Niezwykła trasa podróży Kanałem Elbląskim szybko okazała się dużą atrakcją turystyczną. Pierwszy rejs tego typu odbył się w 1912 roku, a już od blisko stu lat wycieczki te odbywają się regularnie. Obecnie podróż na trasie Elbląg – Buczyniec zajmuje około 4,5 godziny, a sezon trwa od maja do września.
Zobacz także: Historia Jarmarku św. Dominika w Gdańsku,
