Metagram to słowo, które od innego różni się tylko jedną literą. Najczęściej jest to litera początkowa. Taka zmiana litery może być celowa, ale może też zdarzyć się przez pomyłkę.
Co to jest metagram?
Metagram to słowo, które od innego słowa różni się tylko jedną literą. Często jest to litera początkowa, ale może to być właściwie dowolna inna litera. Oto przykłady:
- palce – walce,
- kasa – kara.
Za metagram można uznać także zwrot powstały przez zamianę głosek między wyrazami. To samo określenie stosuje się na łańcuch słów utworzony przez zamianę pojedynczych liter, na przykład: on-ton-aton-baton.
Metagram a spuneryzm
Metagram może być efektem celowego działania. Wtedy traktujemy go jak zabawę językową, grę, szaradę. W takim przypadku metagram staje się odmianą spuneryzmu, a więc zabiegu polegającego na przestawianiu początkowych głosek w wyrazach sąsiadujących ze sobą. Wiele osób stosuje pojęcie spuneryzmu i metagramu zamiennie, trzeba jednak pamiętać, że:
- w metagramie zmiana zawsze dotyczy jednej litery, w spuneryzmie zaś może to być grupa głosek,
- w spuneryzmie wymienia się zawsze początkowe głoski, w metagramie zmiana może pojawić się w dowolnym miejscu wyrazu.
Czy wiesz, że…
Metagramami są nazwy czterech miast w Polsce: miasteczko na Leszno – Zielona Góra, miasto nad jeziorem Jeziorak, nadodrzańskie miasto w pobliżu Wrocławia i miasto na północnym Mazowszu na trasie Warszawa – Gdańsk. Zgadniesz, jakie to miasta?
Metagram a malapropizm
Nie wszystkie zmiany w słowach traktowane są jako celowe. Wiele osób ma problem z właściwym definiowaniem słów, w związku z czym zdarza się im wymieniać pojedyncze litery w nich, przez co powstają zaskakujące konstrukcje. Jeśli uznać, że metagram to słowo powstałe przez mimowolne, nieświadome przestawienie głosek, to jest to odmiana malapropizmu. To ostatnie zjawisko polega używaniu nieprawidłowego słowa, które przypomina brzmieniem to, po które powinno się sięgnąć:
- prymus – prymas,
- kwota – kwita.
Malapropizm często jednak obejmuje większe zmiany w słowach niż tylko jedna litera. Jednym z bardziej znanych przykładów jest używanie słowa „bynajmniej” zamiast „przynajmniej”.
Fot. Pixabay
