Mały Książę to powiastka filozoficzna Antoine’a de Saint-Exupéry’ego. Powstała w 1943 roku i od tamtej pory jest to jedna z częściej czytanych książek na świecie. Pod formą baśni dla dzieci ukrywa się przepiękna opowieść o tym, czym jest świat, kim jest człowiek, co to znaczy przyjaźń.
Mały Książę Antoine’a de Saint-Exupéry’ego tylko z pozoru wydaje się bajką dla dzieci. Cała ta opowieść dotyka najważniejszych z punktu widzenia człowieka emocji, uczuć, związków między ludźmi.
O czym jest Mały Książę – streszczenie
Główną ramą powieści jest spotkanie Małego Księcia z Pilotem. Ten ostatni jest narratorem i opowiada o tym, co przydarzyło mu się 6 lat wcześniej. Otóż podczas jednego z lotów musiał awaryjnie lądować na Saharze. Tam w trakcie naprawy uszkodzonego samolotu poznał jasnowłosego chłopca – Małego Księcia, który poprosił Pilota, by ten narysował mu baranka. Tak zawiązała się ich przyjaźń, a Mały Książę opowiedział Pilotowi swoje przygody.
Z jakiej planety pochodził Mały Książę?
Z relacji Pilota dowiadujemy się, że chłopiec pochodził z maleńkiej asteroidy B-612, na której było kilka wulkanów, pleniły się baobaby (które trzeba było wyrywać) i gdzie pewnego dnia wyrosła piękna Róża. Mimo że Mały Książę się nią opiekował i dbał o nią, Róża ciągle była niezadowolona. Mały Książę opowiedział Pilotowi także o swojej miłości do Róży. Zanim jednak uświadomił sobie to uczucie, odbył wielką wyprawę.
Dlaczego Mały Książę wyruszył w podróż i kogo spotkał podczas wyprawy?
Główną przyczyną podróży Małego Księcia były fochy Róży. Chłopiec był nimi zmęczony. Postanowił też zwiedzić inne planety.
Kogo spotkał Mały Książę? W trakcie swojej wędrówki nasz mały bohater odwiedził wiele planet i spotkał wiele osób, których losy dały mu wiele do myślenia. Najważniejsze postacie to:
- Samotny Król, który nie miał kim rządzić,
- Próżny, który oczekiwał jedynie pochwał,
- Pijak pijący, by zapomnieć o swoim alkoholizmie,
- Bankier liczący gwiazdy jak własny majątek,
- Latarnik nieustannie zapalający i gaszący latanie – była to pierwsza osoba, która robiła coś z myślą o innych
- Geograf, który wyjaśnił Księciu dlaczego róża jest efemeryczna, czyli ulotna i krucha oraz zasugerował odwiedzenie Ziemi.
Pierwszą postacią spotkaną przez Małego Księcia na Ziemi był Wąż, który obiecał, że swoim jadem może odesłać chłopca do domu. Ważnym spotkaniem była też wizyta w ogrodzie pełnym róż, w którym Mały Książę zobaczył, że jego Róża nie jest jedyna i tak wyjątkowa, za jaką się uważała. Dzięki tej wizycie odkrył jednak, co czuje do swojej Róży.
Na Ziemi Mały Książę poznał także Kupca i Zwrotniczego, ale najważniejszą postacią był Lis. To on poprosił Małego Księcia, aby go oswoił. Nauczył go też, czym jest odpowiedzialność za drugiego człowieka i uświadomił, że „dobrze widzi się tylko sercem”. Były to jedne z najcenniejszych lekcji, jakie otrzymał nasz bohater, a przyjaźń z Lisem była wyjątkowym uczuciem. Jak długo Mały Książę przebywał na Ziemi? Z opowieści dowiedzieliśmy się, że Mały Książę był tam równo rok, a Pilota spotkał osiem dni przed rocznicą swojego lądowania na Ziemi. W rocznicę chciał wrócić do domu.
Mały Książę – gatunek literacki
Mały Książę to utwór, który jest niejednoznaczny pod względem klasyfikacji gatunkowej. Łączy on w sobie dwa podstawowe typy:
- baśń – przypominającą choćby te słynne pisane przez Hansa Christiana Andersena,
- powiastkę filozoficzną – gatunek ten uprawiał np. Wolter (Kandyd) oraz Diderot (Kubuś Fatalista i jego pan).
Ze względu na sam schemat opowieści pokazującej bohatera, który wyrusza w podróż, aby poznać świat i przejść próbę charakteru, łatwo Małego Księcia wziąć za baśń. Zachęcają do tego też elementy fantastyczne zawarte w utworze – wizja podróży międzyplanetarnej, Róża, która mówi, czy podejmowane przez bohatera dyskusje z Lisem.
Do uznania Małego Księcia za powiastkę filozoficzną skłania natomiast przekaz całej opowieści. Pod fantastyczną historią o spotkaniu z Małym Księciem, relacjach z jego podróży i poznanych osobach kryje się opowieść o miłości, przyjaźni, świecie dorosłych i dzieci. Mały Książę głosi podstawowe filozoficzne prawdy na temat świata, człowieka i relacji między ludźmi. Wielu bohaterów można odczytywać jako archetypy czyli wzorce poszczególnych postaw, a kolejne elementy fabuły pełnią funkcję alegorii, tak charakterystycznej dla powiastki filozoficznej.
Mały Książę – cytaty
Mały Książę jest prawdziwą skarbnicą cytatów dotyczących przyjaźni i miłości. Wiele w tej opowieści jest także cennych podsumowań dotyczących życia w ogóle. Do absolutnie najsłynniejszych cytatów z Małego Księcia należą:
- A oto mój sekret. Jest bardzo prosty: dobrze widzi się tylko sercem. Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu…
- Wszyscy dorośli byli kiedyś dziećmi, ale niewielu z nich pamięta o tym.
- Miłość nie polega na tym, aby wzajemnie sobie się przyglądać, lecz aby patrzeć razem w tym samym kierunku.
- Na zawsze ponosisz odpowiedzialność za to, co oswoiłeś.
- Ludzie mają zbyt mało czasu, aby cokolwiek poznać. Kupują w sklepach rzeczy gotowe. A ponieważ nie ma magazynów z przyjaciółmi, więc ludzie nie mają przyjaciół.
Bohaterowie Małego Księcia i ich symbolika
Głównym bohaterem Małego Księcia jest chłopiec, który przybył z asteroidy B-612. Nie jest to postać realna, znacznie bardziej przypomina bohaterów znanych z baśni. Jest to symbol dziecięcego widzenia świata, patrzenia sercem, a nie rozumem, naiwności i szczerości wyrastającej z pierwotnego dobra.
Pilot, narrator opowieści, jest symbolem świata dorosłych. Jako jeden z niewielu, między innymi dzięki spotkaniu z Małym Księciem, zachował zdolność postrzegania świata tak, jak robią to dzieci.
Inni bohaterowie opowieści:
- Róża – samotnie rosnąca na planecie Małego Księcia, nieco zarozumiała ale wyjątkowa, niepowtarzalna. Właśnie dlatego chłopiec dbał o nią, ochraniał ją i podlewał;
- Lis – to wyjątkowa postać Małego Księcia. W większości baśni zwierzę to jest najczęściej symbolem negatywnych cech – przebiegłości i źle rozumianego sprytu. W tej historii Mały Książę i Lis pokazują nam na czym polega najprawdziwsza przyjaźń;
- Król – człowiek, który pragnie rządzić, ale nie ma kim, potrzebuje poddanego, który pomoże mu zrealizować żądzę władzy;
- Próżny – człowiek, który pragnie uwielbienia, oklasków, podziwu. Ma jednak problem, ponieważ nikogo takiego nie znajduje;
- Pijak – symbol uzależnienia, najbardziej wyraźnym jego przekonaniem jest to, że pije… bo się wstydzi, że pije;
- Bankier – liczący gwiazdy, traktujący je jak swoją własność, mimo że do niego nie należą – symbol zachłanności;
- Latarnik – wciąż zajęty pracą, która jest jednak bezużyteczna – co minutę zapala i gasi latarnię nie mając czasu na odpoczynek. Jest odzwierciedleniem pracoholików i ludzi, którzy w pogoni za pracą tracą jej sens i swoje życie prywatne;
- Geograf – symbol badania, liczenia, nieustannej potrzeby mierzenia, analizowania i zbierania informacji; kolekcjonuje dane, ale nigdy nie opuszcza swojego gabinetu.
Zobacz także: Róża i Mały Książę – przyjaźń czy miłość?
Fot. Pixabay
