Emocje podstawowe takie jak szczęście czy strach trzeba umieć rozpoznawać, wyrażać, ale i kontrolować. Emocje to nieodłączna część naszego „ja”, z którą warto nauczyć się współpracować.
Emocje podstawowe znajdują bardzo czytelne odbicie na naszej twarzy.
4 podstawowe emocje
Za emocje podstawowe jeszcze do niedawna uważano szczęście, smutek, strach, gniew, zaskoczenie i obrzydzenie. Tak, dobrze liczysz, jest ich 6, a nie 4. Jeszcze całkiem niedawno uważano (za dr. Paulem Ekmanem), że istnieje 6 podstawowych emocji. Dzisiaj jednak nowoczesna technika i specjalistyczny sprzęt pozwoliły dostrzec, że:
- strach i zaskoczenie objawiają się tą samą mimiką – uniesionymi brwiami,
- gniew i obrzydzenie sygnalizuje ten sam znak – zmarszczony nos.
To skłoniło naukowców do stwierdzenia, że emocji podstawowych mamy jednak tylko 4:
- szczęście,
- smutek,
- strach/zaskoczenie,
- gniew/obrzydzenie.
W jaki sposób wyrażać swoje emocje, będąc nastolatkiem?
Rodzaje norm społecznych, mimo że się między sobą różnią, często bazują na założeniu o kontrolowaniu emocji. Normy społeczne wymagają od nas kontroli sposobu okazywania szczęścia, smutku czy gniewu. Nie oznacza to jednak, że te emocje podstawowe trzeba w sobie tłumić. Należy je okazywać, rozmawiać o nich, znajdować dla nich ujście (np. rozładowując gniew podczas treningu). Warto jednak pamiętać, że szczególnie w okresie nastoletnim naszymi emocjami w dużej mierze rządzą hormony – okres dojrzewania sprzyja temu, że wiele emocji odczuwamy silniej. Nie trzeba tego w sobie tłumić, ale warto pamiętać, aby dając upust swoim emocjom, nie skrzywdzić kogoś innego.
Podstawowe emocje nastolatków – podsumowanie
Zasady etyczne zakładają, że granicą moich emocji i uczuć są granice emocji (nie tylko podstawowych) innego człowieka. Uczmy się okazywać emocje, rozmawiać o nich, ale tak, by nie ranić innych. Trzeba jednak także pamiętać o sobie, tolerancja nie zakłada, że masz godzić się na wszystko i schować w kąt swoje uczucia. Asertywność z kolei to cenna umiejętność, która pozwala ci wyznaczać granice i chronić się przed negatywnymi emocjami.
