Nie każde „nie” oznacza asertywność i nie każda postawa asertywna oznacza odmawianie.
Asertywność często utożsamiana jest z umiejętnością mówienia „nie”. Tymczasem nie każda odmowa bywa asertywna i nie każda asertywna postawa oznacza odmowę. Asertywność jest sztuką postępowania w zgodzie ze sobą, a zarazem z szacunkiem do innych ludzi.
Asertywność to zdolność otwartego wyrażania własnego zdania, obrony własnych postaw i uczuć tak, by nie naruszać przy tym praw innych osób. To także szuka przyjmowania pochwał i krytyki, formułowania próśb i odmowy. Nikt nie rodzi się z takimi umiejętnościami, ale każdy z nas może się ich nauczyć.
Asertywność w praktyce
Osoba asertywna potrafi znaleźć „złoty środek” pomiędzy postawą agresywną (dążeniem do zaspokajania własnych potrzeb bez respektowania praw innych osób) i uległością (zaspokajaniem oczekiwań innych bez szacunku do samego siebie). W kontaktach z ludźmi:
nie ocenia (np. słowami „jesteś niemiły”), ale wyraża swoje własne myśli i odczucia („to, co powiedziałeś, sprawiło mi przykrość”),
mówi o swoich odczuciach czy potrzebach w sposób uprzejmy i empatyczny, ale też bezpośredni i stanowczy,
potrafi powiedzieć „nie chcę”, „nie zgadzam się”, ale respektuje uczucia innych,
jasno formułuje swoje oczekiwania, ale nie wywiera na innych presji, dając im prawo do odmowy,
nie tłumaczy się, ale też nie usprawiedliwia – bierze odpowiedzialność za to, co robi.
Na czym polega trening asertywności?
Asertywność to postawa, która pozwala nam budować satysfakcjonujące relacje z innymi ludźmi, pozostając przy tym w zgodzie z samym sobą. Dobrze jest więc opanować tę umiejętność. Pomagają w tym książki o asertywności i ćwiczenie jej w codziennych sytuacjach. By trudną rozmowę przeprowadzić w sposób asertywny, możemy się do niej wcześniej przygotować, wyobrażając sobie jej możliwe scenariusze. Dzięki temu nie damy się zaskoczyć emocjom, które utrudnią wyrażenie swoich przekonań czy okazanie szacunku rozmówcy. Chcąc zachować się asertywnie, warto pamiętać, że:
- nie stracimy sympatii osób, które naprawdę nas lubią, jeśli w czymś się z nimi nie zgodzimy,
- ludzie zwykle zdecydowanie lepiej radzą sobie z naszą odmową, niż nam się to wydaje,
- czyjaś odmowa jest tylko odrzuceniem konkretnej prośby, a nie naszej osoby.
Zobacz także: Co to jest asertywność? Czy jest dobra, czy zła?
Fot. Adobe Stock
