11 stycznia obchodzimy Światowy Dzień Wegetarian, czyli osób, które wyeliminowały ze swojej diety mięso, najczęściej z powodów ideologicznych lub ekologicznych. Sprawdź, na czym opiera się dieta wegetarian i poznaj najpopularniejsze odmiany wegetarianizmu.
Wegetarianizm ma swoje korzenie w starożytnych Indiach. Z roku na rok zwolenników niejedzenia mięsa jest jednak coraz więcej również w krajach europejskich, w tym w Polsce. Dla niektórych dieta wegetariańska to sposób odżywiania, dla innych – styl życia.
Kiedy obchodzimy dzień wegetarian i dlaczego?
Światowy Dzień Wegetarian obchodzony jest 11 stycznia. Ma on na celu docenienie ludzi, którzy świadomie zrezygnowali ze spożywania mięsa, przez szacunek do zwierząt i troskę o ekologię. Wysiłek wegetarian nie jest mały, ponieważ z jednej strony wymaga wprowadzenia zamienników roślinnych do zbilansowanej diety, a z drugiej oferta produktów spożywczych i dań dla wegetarian wciąż jest znacznie uboższa, niż dla osób spożywających mięso. Podobnie jak Światowy Dzień Wegetarianizmu, przypadający na 1 października, wydarzenie to ma zwracać uwagę na korzyści diety roślinnej oraz popularyzować sposób odżywiania wolny od okrucieństwa i przemocy wobec zwierząt.
Co to jest wegetarianizm?
Wegetarianizm to dieta polegająca na świadomej rezygnacji z mięsa oraz produktów spożywczych pochodzących z uboju, takich jak smalec, żelatyna i niektóre rodzaje sera, np. parmezan (do jego produkcji używa się podpuszczki cielęcej – enzymu pochodzącego z żołądków cieląt). Tradycyjna dieta wegetariańska nie zakłada ograniczania spożycia innych produktów pochodzenia zwierzęcego – jaj, miodu i nabiału.
Rodzaje wegetarianizmu – sprawdź czym się różnią
- Semiwegetarianizm (inaczej pół wegetarianizm) – najmniej restrykcyjna odmiana wegetarianizmu. Jej założeniem jest wykluczenie z diety niektórych rodzajów mięsa (głównie czerwonego), przy jednoczesnym znacznym ograniczeniu spożycia mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego. Semiwegetarianie dopuszczają spożycie drobiu, ryb, mleka i przetworów mlecznych, jaj i miodu.
- Fleksitarianizm (lub fleksi wegetarianizm) – rodzaj wegetarianizmu nazywany również „elastycznym wegetarianizmem”. Osoby stosujące tę dietę spożywają mięso jedynie okazjonalnie, np. poza domem lub na przyjęciach. Jest to odmiana porównywalna z semiwegetarianizmem.
- Ichtiwegetarianizm (inaczej pescowegetarianizm) – odmiana diety wegetariańskiej, wykluczająca z codziennego menu wszystkie rodzaje mięsa, z wyjątkiem ryb i owoców morza. Ichtiwegetarianie dopuszczają też spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak mleko i przetwory mleczne, jaja i miód. Ważne są jednak dla nich względy etyczne oraz hodowle jak najmniej ingerujące w środowisko i jakość życia zwierząt.
- Laktowegetarianizm – odmiana wegetarianizmu, zakładająca wykluczenie z diety wszystkich rodzajów mięsa oraz jaj. Miód i mleko mogą być spożywane.
- Weganizm – restrykcyjna odmiana wegetarianizmu. Dieta wegańska jest w 100% roślinna, nie zawiera mięsa ani produktów odzwierzęcych, takich jak jaja, mleko, jogurty i sery. Ponadto weganie nie korzystają z produktów (odzieży, obuwia, kosmetyków itp.), których wytworzenie związane byłoby z pozbawieniem życia lub cierpieniem zwierząt. Nie korzystają też z rozrywek, w których wykorzystywane są zwierzęta.
Niektóre źródła za rodzaje wegetarianizmu uznają również:
- witarianizm, którego ideą jest spożywanie produktów bez poddawania ich obróbce termicznej. Ma on odmianę wegańską i wegetariańską, jednak lekarze ostrzegają, że spożywanie surowych ryb i mięsa obarczone jest dużym ryzykiem zakażenia niebezpiecznymi bakteriami i pasożytami,
- frutarianizm – dieta polegająca na jedzeniu wyłącznie tych owoców, warzyw, orzechów i nasion, których pozyskanie nie wiąże się z uśmierceniem rośliny. Frutarianizm jest jednak uznawany za ryzykowny dla zdrowia ludzkiego, ponieważ bardzo trudno zapewnić przy nim zbilansowaną dietę.
Fot. Adobe Stock
